Thuyết nghiệp.
Không như thuyết bất khả tri, hông thèm biết những điều "vớ vẩn", thuyết này giải thích phần lớn những sự "kỳ lạ" (không thể giải thích theo logic thông thường) của cuộc sống.
Thuyết này cho rằng có sự tồn tại của linh hồn (nôm na là vậy, tránh bàn về tôn giáo!) và sẽ tái sinh sau khi chết. Đó là sự luân hồi. Và khi chết sẽ mang theo cái nghiệp của mình, nó sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống ở "kiếp" sau.
Thông thường thì người ở ác thì kiếp sau gặp quả báo, ở lành thì kiếp sau gặp ... người đẹp!
Ngắn hạn hơn, thì có quan niệm gieo gió thì gặp bão, ở hiền gặp lành ...
Coi mấy tuồng cải lương ngày xưa, hay có cảnh mấy ông già khi gặp cảnh đau thương cùng cực, hét lên mấy tiếng "Nghiệp chướng ...nghiệp chướn...........g" rồi tắt thở mà chết.
Ngày nay vẫn bắt gặp rất nhiều người hay nói: "Tội nghiệp". Có thể vô tình hay cố ý, nhưng đó đích thị là từ thuyết nghiệp mà ra.
---
Tạm thời chỉ nghĩ đến hai thuyết này, chừng nào nghĩ ra thêm thì viết tiếp!