Ca cổ, cải lương, hát bội... từ từ rồi cũng ngủm!

[TheDeath]

Nghệ thuật ca hát ngày càng phát triển (theo chiều hướng tăng dần theo mức độ thu hút và tiến bộ theo thời gian) từ: hát ru, lý, dân ca, ca cổ, hát bội, cải lương, nhạc sến, nhạc trẻ, rock...

Ca cổ, hát bội, cải lương... xưa kia đã từng thu hút không biết bao nhiêu người hâm mộ. Nhưng nó đã trở nên kém hấp dẫn và chịu sự ruồng bỏ của xã hội là do:

- Tiết tấu quá chậm chạp, hoàn toàn không phù hợp với xã hội ngày càng năng động, nhịp sống hối hả, thời của internet bấm là thấy, thời của fastfood ra tiệm là ăn liền thì làm sao có thể căng tai mà chịu những tiết tấu như rùa lật ngửa?

- Giai điệu thì nghèo nàn, dễ hát nhưng cũng dễ dự đoán: mà cái gì dễ dự đoán thì cái đó sẽ chẳng còn hấp dẫn nữa!

- Dễ sáng tác: chỉ cần bỏ chữ vào cái chai lắc lắc vài cái thì ra vài bài cải lương, vọng cổ.

- Bi ai: 100% cải lương là bi ai, sầu não, ủy mị và ướt át, không có một bài cải lương nào có thể gây cười được! Trong khi thời đại đã đi vào kỷ nguyên giải trí đa dạng, cả ngày, cả tuần, cả tháng làm việc mệt mỏi lại nghe những khúc bi thảm thì tinh thần khó mà phấn chấn lên được! Có lẽ quân đội cách mạng chiến thắng là nhờ nhạc cách mạng lúc nào cũng phấn chấn như: cô gái Sài Gòn đi tải đạn, rồi bài gì nhỉ? đi tòng quân... Còn nhạc của Việt Nam cộng hòa thì cực sến, sến đến chảy cả nước!

...
Rồi từ từ xã hội và văn hóa giải trí cũng hòa nhập vào thế giới. Những tiết tấu sôi động, phong cách biểu diễn cũng đa dạng và phức tạp hơn, ca cổ và cải lương chắc một ngày nào đó cũng sẽ đi vào quên lãng và chỉ còn tồn tại dưới dạng bảo tồn văn hóa!
Nếu ai thật lòng có ý nghĩ giống như tôi thì xin cho ý kiến! Đừng che giấu cảm xúc của mình!

[phanphuong]

Đúng. Tất cả từ từ rồi cũng .... ngủm.
Nhưng, từ từ là bao lâu?

[TheDeath]

Bao lâu? Chuyện này cũng giống như số lượng người ăn trầu sẽ ngày một giảm! Bao lâu thì giảm hết? Số lượng người nhuộm răng, căng tai... sẽ ngày một giảm... còn bao lâu thì sẽ giảm hết? Số lượng xã hội độc tài sẽ ngày một giảm... nhưng bao lâu thì sẽ giảm hết?
Dự đoán nó sẽ chết vì nó trái với tiến bộ của xã hội, còn bao lâu thì thời gian sẽ trả lời!

[Tr.Giang]

Mình định "ngủm" rồi nhưng thấy cái chủ để của Thần Chết hay quá nên thức lại đây.

Thần chết chỉ được cái nói đúng, ví như mặt trời mọc đằng Đông và lặn đằng Tây vậy. Cái gì cũng có lúc thịnh rồi suy Thần Chết ạ. Duy có một cái tồn tại mãi mãi là cái gì Thần Chết biết không? Hà hà, người Ai Cập bảo: cái gì rồi cũng bị thời gian hủy diệt, duy chỉ có Kim Tự Tháp là tồn tại mãi với thời gian (Cũng có câu “Con người sợ thời gian, nhưng thời gian sợ các Kim tự tháp”).

Hẳn nhiên là qua thời gian thì... "Ca cổ, cải lương, hát bội... từ từ rồi cũng ngủm"!. Có nên bàn cái điều hẳn sẽ đúng như vậy không nhỉ? Có lẽ mình quan tâm hơn với câu hỏi này: "Ca cổ, cải lương, hát bội... bao giờ sẽ ngủm"? Hình như nó thiết thực và có cái để bàn hơn phải không Thần Chết?

Theo mình, thì trong khoảng 50 năm những loại hình này sẽ... ngủm? Bởi 50 năm nữa cũng qua một thế hệ, cái thế hệ mà không để cho các loại hình đó nằm trong ưu tiên một (có thể là hai, ba) của sự lựa cho nghệ thuật. Bạn có đồng ý không (hihi)?

[myhanh]

Nói túm lại TD biết tí tí về CL mà cũng bàn CL...
Ai bảo CL giai điệu nghèo nàn, chậm chạp ?????????????
Ai bảo 100% cải lương bi ai ??????????????????????????
Nói túm lại TD biết tí tí về nhạc sến mà bàn về nhạc sến...
TD nghe được mấy bài cải lương ?
Mấy bài nhạc sến?
Uh mà điều TD nói giống như mấy ông bác học bảo: Trái Đất này rồi sẽ bị huỷ diệt vậy. Hehehe Xin mạn phép cho myhanh tui cười cái cho nó đã để lấy sức nghe cải lương.
myhanh tui chỉ thấy mình sẽ chết thôi.
khàkhà khà....
nghe cải lương tiếp.
Năm mươi năm như Tr.Giang nói thì đã quá đủ cho cải lương phải không ?
Cải lương tồn tại cho đến ngày nay đã hơn xa con số 50 năm kia rồi. Như vậy lỡ ngày mai ngủ dậy không ai hát cải lương, cải lương biến khỏi cái hành tinh này thì cũng quá đủ rồi.
Thật ra cải lương cũng là âm nhạc. Chúng ta không thể so cải lương với âm nhạc được mà phải so cải lương với một thể loại âm nhạc thôi thì mới thấy sự thành công của cải lương ở Vn (hiển nhiên không thể so ở các nước khác rùi).

[TheDeath]

Dĩ nhiên là đề tài này sẽ làm cho khá nhiều bác yêu thích cải lương bực bội! Nhưng mà nếu không có đề tài gai góc, nóng bỏng thì diễn đàn sẽ bị xẹp, bị đóng băng. Nếu mà không có phản biện thì xã hội sẽ phát triển những thứ duy ý chí...

Kiến thức về cải lương của TheDeath đúng là còn nông cạn nên cũng nhờ myhanh bảo vệ quan điểm giùm. Ví dụ như:

- myhanh cho rằng cải lương giai điệu không nghèo nàn thì chứng minh là cho 100 bài cải lương thì nó sẽ hiện ra bao nhiêu giai điệu khác nhau? Một bài cải lương giả sử có 100 câu thì có bao nhiêu câu khác nhau về tiết tấu?

-myhanh cho rằng cải lương tiết tấu không chậm chạp thì chứng minh thử một bài cải lương có 1000 từ thì ca trong thời gian bao lâu?

-myhanh cho rằng cải lương không bi ai thì liệu có thể có 1 bài cải lương nào đó không bi ai hay không? Chỉ cần có 1 là đủ để loại bỏ ý tưởng này!

Nếu như cách đây 50 năm mà bảo nhuộm răng sẽ bị ngủm chắc là sẽ bị cười to, nếu như cách đây 20 năm mà bảo hát bội bị ngủm chắc là điên nặng, nếu như cách đây 30 năm bảo ăn trầu rồi sẽ chẳng còn thì chắc là nhảm! Giờ không thấy nhạc sến đang từ từ chịu chung số phận... vài thứ khác đang bắt đầu ngoắc ngoải. Hồi xưa TheDeath cũng thích chơi Age of Empire... lúc đó hàng triệu người trên thế giới chơi trò này... nhưng giờ thì nó cũng ngoắc ngoải vì những nhược điểm không thể khắc phục được!

[phanphuong]

To Tr.Giang: 50 năm? Lạc quan quá! he he... mình nghĩ khoảng 30 năm thôi, toàn bộ các đoàn cải lương đi...đứt hết. Chỉ còn một đoàn của TW giữ lại nhờ ngân sách để bảo toàn giá trị văn hóa!

To T.D:
- đúng là rất nghèo về giai điệu vì nó đã công thức hóa hết rồi. Giống như ngâm thơ thôi, chỉ cần đặt lời mới dựa trên công thức có sẵn.

- vẫn có những bài khá nhanh đó. Như so với những bài "Mênh mang mênh mang...phù vân...yên ...tự". Thì nhanh gấp chục lần! Đúng hơn là cải lương ...dài dòng, chứ tiết tấu thì không chậm.

- Đa phần có vẻ sầu bi thiệt, nhưng cũng có ngoại lệ như chú Văn Hường, Phi Thoòng. Nghe mấy chú này ca cũng cười bể bụng. Ví như bài Tư Ếch đi Sài Gòn, Làm Rễ.... Nhớ tới anh bạn tui hồi đó tên là Phước, trong giờ sinh hoạt lớp 12 hát cho mọi người nghe!
Nhưng còn kiểu hùng tráng thì chịu! :-(

[92A01]

Còn anh thì đang lo là liệu năm nay có tổ chức được ngày hội truyền thống nữa hay không? và website forum này sau khi thế hệ chúng ta ngủm củ tỏi thì nó có còn được duy trì giống như bây giờ không? Hay là nó sẽ được chuyển sang một loại hình nào đó mà anh cũng không nghĩ ra được.

[myhanh]

T.D chỉ nói đúng 80% về bài ca cổ thôi! Cải lương là đại dương bao la hơn nhiều. Bài ca cổ chỉ là 1 hạt cát trong cái đại dương đó. Ở đây vì TD chỉ biết bài ca cổ nên myhanh sẽ phản biện TD dựa vào bài ca cổ không dùng cái đại dương kia đâu.
+Không nghèo nàn như nguời ta nghĩ đâu! Bài ca cổ Chợ mới làm sao giống bài ca cổ Võ Đông Sơ-Bạch Thu Hà đúng ko nào?
Bài Chợ Mới của Trọng Nguyễn ngoài 4 câu vọng cổ còn có Lý Trăng Soi và Lý Con Sáo Gò Công. Bài Võ Đông Sơ-Bạch Thu Hà ngoài 6 câu vọng cổ thì có ngâm thơ+ ca tân nhạc mà.
Tương tự như vậy thì bài Dòng sông quê em của Huyền Nhung thì lại có Trăng Thu Dạ Khúc+Tân Nhạc, Lương Sơn Bá+Chúc Anh Đài có Lưu Thuỷ Trường ...
Chưa chắc một nghệ sỹ cải lương lão thành như Bạch Tuyết có thể kể hết các giai điệu dùng trong cải lương.
+Tiết tấu chậm hay nhanh thì phải so sánh với cái gì cơ còn nói chậm hay nhanh thì không nói được gì.
+Trong cải lương thì chỉ có Nam Ai, Tứ Oán là bi ai thôi chứ các điệu khác thì vui tươi như Xàng Xê, Xuân Tình. Nếu TD đã nghe Văn Hường, Thanh Nam, Hề Sa hát thì sẽ thấy vui như Tào Tháo Bôn Đào, Văn Hường đi cấy, Văn Hường-Tư Ếch, Thanh Nam bàn đề, ...
Cải lương muốn bộc lộ nội tâm của nhân vật hơn là tình tiết nên nếu muốn hiểu kỹ vấn đề thì xem cải lương. myhanh cảm thấy rất hay khi xem cải lương Cô Gái Đồ Long sau khi đã xem phim Ỷ Thiên Đồ Long Ký vì chỉ trong cải lương mới thể hiện nội tâm của nhân vật một cách trọn vẹn.

[TheDeath]

Thấy chưa! Chỉ có dám nói thẳng, bàn thằng vào vấn đề thì mới ngộ ra nhiều thứ! Nếu ai cũng úy kỵ sở thích mà không dám bàn đến, nếu không bị dồn ép làm sao myhanh có thể vắt óc mà suy nghĩ dụng tâm đến cách trả lời? Nhân đây cũng hỏi myhanh tiếp:

-Vậy cải lương và ca cổ có công thức để tạo ra chưa? Hay là có thể tùy hứng sáng tác ra bất kỳ giai điệu nào? Thường thì TheDeath thấy khi mà người hát bắt đầu lấy hơi thì giống như leo dốc rồi sau đó bắt đầu hạ hơi xuống dốc cho thiệt dài, rồi ngân nga... (lúc này là lúc khán giả vỗ tay) là cách thức thể hiện giống nhau ở hầu hết các bài cải lương mà TheDeath nghe được. Cách thể hiện thứ hai là cách giống như "lối nói" là nói cùng một âm vực kéo dài hơi ra. Hình như công thức này bị lặp đi lặp lại rất nhiều khiến cho người nghe có cảm giác dự đoán trước mình sẽ nghe cái gì...

-Nếu mà cải lương, ca cổ rất tự do thì tại sao các tác giả không tạo ra được các giai điệu mới mà cứ lặp đi lặp lại cấu tứ cũ? Nếu nó tự do thì tại sao nó không phổ thành các nốt đồ, rê, mi, pha, son... mà chỉ toàn là những bài "phổ" chỉ có lời, các "ca tử" nghe người ta hát sao thì cứ ngâm nga, ê a cho giống như vậy???

Rất mong myhanh giải đáp thắc mắc của TheDeath! Biết đâu sau này có myhanh có thể "sáng tác" ra những cách làm cho cải lương thăng hoa, lấy lại được sự phồn thịnh như ngày nào!