Không có những lý thuyết khô cứng, xa xôi, thầy giảng trò nghe những câu chuyện giản dị về tình thương của cha mẹ, chuyện trẻ con hay vùng vằng, hờn dỗi, hỗn hào với cha mẹ và tâm sự của một người con khi cha mẹ đã qua đời. Và học trò đã khóc... Bài giảng hôm ấy là Xây dựng gia đình văn hóa môn giáo dục công dân lớp 7, thầy giáo Trần Tuấn Anh mang vào lớp những bức ảnh một người cha dầm mưa dãi nắng, một người mẹ nghèo với quang gánh hàng rong kiếm tiền nuôi con ăn học.
Chuyện về những bài giảng làm rơi nước mắt học trò của thầy giáo mới ra trường Trần Tuấn Anh lan ra, hai giáo viên bộ môn khác cùng đến dự giờ, nghe thầy giảng cũng ngậm ngùi. Những tiết dạy của thầy từ đó được học sinh Trường THCS Bạch Đằng (Q.3, TP.HCM) gọi là “giờ học cảm động”.
Những bài giảng của “Mr Giản dị”
Dạy bài Giản dị ở lớp 7, thầy Trần Tuấn Anh đưa cả lớp xem những bức ảnh chụp trẻ ăn xin, đánh giày. “Giản dị là không đua đòi, se sua, tiêu tiền hoang phí, khi tiêu xài phải nhớ đến những người nghèo khổ, không cơm ăn áo mặc. Các em được học ở đây, còn ngoài kia có biết bao bạn bè trang lứa không được học hành”… Lớp học lắng xuống dần. Đó là tiết dạy đầu tiên trong đời thầy giáo Trần Tuấn Anh vào năm 2007. Thầy thương học trò, giản dị, gần gũi như những bài thầy dạy, mà bài nào cũng hay - đó là nhận định của những học sinh từng học với thầy Trần Tuấn Anh. Khi đó thầy đi dạy bằng xe đạp, học sinh lớp 7/2 yêu thương gọi thầy bằng biệt danh “Mr Giản dị”.
Giờ học bài Biết ơn môn giáo dục công dân lớp 6 (tháng 9-2008), thầy mang vào lớp hình ảnh và câu chuyện cá chuối mẹ dùng thân mình làm mồi nhử kiến để mang thức ăn về cho đàn con. Thầy kể hình ảnh người mẹ giặt áo cho con đến quá giờ giới nghiêm bị bắt về đồn - hoàn cảnh ra đời bài hát Lòng mẹ của nhạc sĩ Y Vân. Rồi những hình ảnh thai nhi từ trong bụng mẹ đến từng giai đoạn trẻ thơ được mẹ cha chăm sóc, bế bồng; hình ảnh người mẹ với gánh hàng rong, ngủ vỉa hè giữa trời mưa lạnh; hình ảnh người cha dầm mưa dãi nắng kiếm tiền nuôi con ăn học. Lớp học bắt đầu có tiếng sụt sùi. Cao điểm đến đoạn âm thanh nói về tâm sự người con khi cha mẹ không còn, rồi bài hát Lòng mẹ nhạc nền có tiếng mẹ ru, tiếng trẻ khóc… Lớp học vỡ òa tiếng khóc của những cô cậu học trò lớp 6.
Chuyện của trò
Lý Trương Kim Hoàn, học sinh lớp 6/1, kể: “Hôm học bài Biết ơn vào tiết cuối buổi sáng, đến giờ ăn trưa nhiều bạn nức nở, nghẹn ngào. Cả lớp đều khóc. Chiều về nhà mắt vẫn còn sưng, cha mẹ hỏi vì sao khóc, có bạn ôm chầm mẹ. Cả tuần sau nhóm bạn em vẫn còn xôn xao về bài học đó.
Bữa khác, giảng bài Tiết kiệm, thầy kể câu chuyện các bạn hay bỏ phí cơm, mỗi hạt cơm là công sức mẹ cha. Hôm thầy dạy bài Lễ độ, em tự nghĩ mình phải nói năng cư xử đàng hoàng hơn, không nói leo, chửi bậy. Học xong bài nào em cũng thấy mình còn khuyết điểm, còn thiếu sót, cần phải cố gắng, sửa đổi. Bài nào thầy Tuấn Anh cũng có 3-4 câu chuyện và rất nhiều hình ảnh, âm thanh minh họa. Vào trường, gặp thầy giáo nào tay xách bao bị đầy tranh ảnh và cặp loa từ lớp này qua lớp khác ai cũng biết đó là thầy Tuấn Anh! Tới giờ của thầy, tự nhiên cả lớp háo hức, vừa thấy thầy ở cầu thang cả lớp chuẩn bị sẵn sách vở đứng lên chờ thầy vào lớp”.
Còn câu chuyện Hải My, học sinh lớp 8/2, kể về những bài học thầy Tuấn Anh dạy năm lớp 7: “Dạy về Lòng yêu thương, thầy cho cả lớp xem những hình ảnh một chú chim bị bắn chết và đôi mắt thảng thốt của một chú chim khác đau buồn bên xác bạn mình. Loài vật còn biết yêu thương nhau!
Lần giảng về mẹ, thầy kể chuyện về một phụ nữ tật nguyền hai lần bị cưỡng hiếp sinh hai đứa con. Người mẹ ấy mất trí, không nhớ nổi ai là kẻ hại mình, nhưng vì tình thương con, bà một mình sinh con, làm mướn nuôi con… Thầy dặn bạn nào quậy phá không lo học hành tức là không biết thương cha mẹ. Mỗi tuần chỉ có một tiết giáo dục công dân nhưng thầy giảng rất nhiều, bài nào cũng hay, những câu chuyện của thầy nhớ thật lâu. Thầy thường cho lớp viết cảm nghĩ sau bài học, từ đó thầy biết bạn nào có tâm tư gì. Giờ chơi thầy gọi riêng các bạn có hoàn cảnh đặc biệt ra hỏi thăm, giải thích cái gì đúng, cái gì chưa đúng.
Từ những câu chuyện của thầy, nhiều bạn thay đổi lắm. Nhiều học sinh cá biệt trong lớp cũng sửa đổi, siêng năng hơn. Lớp 7 có tình trạng nam nữ thích nhau. Thầy kể câu chuyện những bạn trẻ vị thành niên yêu sớm, sinh con ra rồi bỏ rơi, những đứa trẻ trở thành mồ côi. Nghe xong, thấy giật mình, mỗi người tự rút bài học cho mình. Những lần kiểm tra 15 phút, hầu hết thầy cho đề viết cảm nhận về bài học, không phải học thuộc lòng, chỉ cần viết cái gì mình hiểu, rút ra bài học, cố gắng gì từ bài học đó. Môn giáo dục công dân từ đó học rất nhẹ nhàng”.
Và chuyện của thầy
Thầy Trần Tuấn Anh kể: “Năm ngoái, lúc giảng về tình thương cha mẹ cho học sinh lớp 7, mình mới ra trường, thấy học sinh khóc nhiều quá cũng sợ. Cô hiệu trưởng động viên: không sao, cứ để các em được bày tỏ cảm xúc của mình! Năm nay, dạy phần biết ơn cha mẹ, một em nữ lớp 6 khóc rất nhiều, đến quỵ xuống đất khi được bạn dẫn đi rửa mặt. Trong bài viết cảm nghĩ của mình sau đó, em tâm sự: thầy giảng mẹ lúc nào cũng thương con, sao mẹ em nỡ bỏ em đi theo ba khác? Bài giảng của mình đã gây sốc cho học sinh đó! Vậy là thêm một trường hợp cần được tư vấn tâm lý riêng…”.
Thời còn học đại học sư phạm, một lần gặp những đứa trẻ ăn xin ở chùa, chàng sinh viên Trần Tuấn Anh từng thuê bác thợ ảnh chụp những đứa trẻ ấy để dành làm tư liệu bài giảng về quyền trẻ em. Đến nay đều đặn mỗi cuối tuần, thầy vẫn lên mạng tìm ảnh và ý tưởng, câu chuyện cho các bài giảng tiếp theo. Không chỉ có hình ảnh, bài giảng mà cần có thêm những đoạn âm thanh. Mùa hè vừa qua, thầy quyết định trích nửa tháng lương của mình sắm một máy MP4, hai loa vi tính để chuẩn bị những tiết giảng cho năm học mới. Những tiết giảng của thầy bây giờ có thêm những bài hát, đoạn âm thanh. Những phút thảo luận nhóm trong giờ học có thêm nhạc đệm, khơi thêm cảm xúc cho học sinh.
Riêng để có bộ tranh ảnh minh họa chi phí mỗi tháng tròm trèm 500.000 đồng, khoản chi không nhỏ nếu so với đồng lương giáo viên mới ra trường 1,2 triệu đồng/tháng. Thầy xuất thân từ một gia đình lao động nghèo, cha bán vé số, mẹ bán nước giải khát vỉa hè. Gom góp tiền lương, tiền làm thêm buổi hai ở trường, tiền dạy kèm buổi tối, trừ các khoản chi phí và học cụ, hằng tháng thầy phụ cho cha mẹ chưa đến 1 triệu đồng. Cũng ray rứt, đắn đo lắm! Nhưng thầy còn một nỗi bận tâm khác lớn hơn. Đó là những bài giảng giáo dục công dân, phải làm sao để thật sự đó là những câu chuyện của cuộc sống, hướng các em đến những cái hay của cuộc đời.
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
Trích:
“Dạy học có tranh quen rồi, không có tranh học sinh sẽ chán. Nhưng dạy với nhiều tranh ảnh và chuyện kể không đủ thời gian, đôi khi mình phải “lách”, rất khó bám sát sách giáo khoa. Có những bài giảng học sinh say mê nhưng nếu đánh giá có lẽ bài giảng không đạt yêu cầu! Thật may, cách dạy của một giáo viên mới vào nghề như tôi được nhà trường, đồng nghiệp ghi nhận và động viên. Điều đó giúp tôi tự tin làm tất cả vì sự hứng thú của học sinh. Tôi muốn làm tất cả những gì có thể cho từng tiết học, mong muốn có một cách nhìn nhận đúng về vai trò môn giáo dục công dân trong nhà trường”.
Thầy Trần Tuấn Anh
Dù chưa thấy tận mắt nhưng nếu đúng như thế thì phải nói rằng Tuấn Anh là một trong những GV hiếm hoi, Câu chuyện làm gem nhớ lại hồi học Cấp 1 vào những tiết Giáo Dục ...Sức Khỏe thì cũng có những hình ảnh này.
Nói vậy không phải chê bai mà ngược lại, ngày nay giới trẻ ( nhất là tuổi teen ) hành động ớn quá, nhất là quan niệm sống rất sai lệnh , ảnh hưởng tranh ảnh sách báo rất nhiều. Do đó uốn nắn lại giới trẻ ngay từ cấp 2 là điều cần thiết.
Để lấy được nước mắt học trò trong 1 giờ giảng chính thật không dễ dàng.
Nói thiệt nhe báo chỉ đưa như vậy thôi chứ Gv mà k dạy theo sgk đầy đủ lý thuyết thì thế nào cung bị..."cạo" liền. Riêng cái khâu kiểm tra vở học sinh ghi chép, kiểm tra giáo án của GV xem có đầy đủ các đề mục, các khái niệm, nội dung chương mục... thì đã quá rồi mà các bạn cũng biết rồi đó môn giáo dục công dân thì cả tuần mới có 1 tiết mà cuốn sách thì... không mấy mỏng. Toàn minh họa hình ảnh, kể chuyện thì thời gian đâu mà giảng, thời gian đâu ghi bài.
Ngày nay tuy có phương pháp dạy là ít ghi chép, xem sách giáo khoa nhưng thực tế thì khác, tập HS không có chữ nào ngoài mấy cái tựa và chương mục xem chuyên gì sẽ xảy ra với GV? Rồi tới lượt kiểm tra, thi cử thế nào?...
Theo KN cá nhân mình, ra đời, đi làm, hơn nhau nhờ softskill là chủ yếu, chứ còn ba cái kiến thức Toán, Lý , Hóa có xài mấy đâu. Mình làm trong ngành IT mà còn thấy vậy.
Vậy mà hồi đó, chả ai dạy cả, toàn cắm đầu học Toán Lý Hóa gần chết.....
__________________
Có một ngày...
Em cười bằng ánh sáng của nụ hôn khác
...những nỗi buồn của mùa mưa khác
Những buồn vui...anh không có bao giờ...
Hehe làm kỹ sư xây dựng mà không biết tính diện tích hình tròn là toi!
Làm lập trình viên mà không biết toán (xin nhớ toán có cả phép cộng 1+1 và cả giải hệ phương trình vi phân) thì sao mà làm được. Những người nào không đi học mà ra làm việc được (trừ làm doanh nhân nha-cái này học trong cuộc sống) thì bái phục. Những cái gì mà nền giáo dục đem lại đã thấm vào trong máu mỗi người và nó phát huy qua từng suy nghĩ và hành động hàng ngày của chúng ta. Ai phủ nhận nó thì có thể cho con mình không cần đi học.
__________________ Necessity is the mother of in(ter)vention.
Speak softly & carry a big stick. My Technical Blog
Sau khi tuoitre viết bài báo trên thì được sự phản hồi có rất nhiều người :
trích 1 ý trong đó :
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
Trích:
Tôi cũng là một giáo viên dạy môn lịch sử, môn học được xem là khô khan và học sinh ít hứng thú, nhưng nhiều năm nay tôi vẫn đang âm thầm cố gắng để học sinh của mình không quên lịch sử, quên quá khứ hào hùng bi tráng của dân tộc, quên những cống hiến hi sinh của thế hệ cha anh… để từ đó giáo dục học sinh tình yêu quê hương đất nước. Nhân đọc bài viết về thầy giáo Trần Tuấn Anh, một thầy giáo trẻ dù cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng với lòng yêu nghề yêu trẻ, đã và đang gieo những mầm xanh cho đời, với tư cách là một người trong ngành giáo dục, tôi xin có một vài tâm tư chia sẻ những mong góp phần nâng cao chất lượng bài giảng… Mỗi môn học có đặc trưng khác nhau nên sẽ có những phương pháp và cách thức tổ chức khác nhau để mang lại hiệu quả. Đó là điều không phải bàn. Nhưng nhìn chung, về mặt nguyên lý để tổ chức giờ dạy hiệu quả cần phải có những điều cơ bản sau đây:
- Trước hết, để tổ chức giờ dạy hiệu quả cần phải có giáo án tốt. Mà muốn có giáo án tốt cần phải có sự chuẩn bị, sự đầu tư một cách nghiêm túc. Sự chuẩn bị, đầu tư về giáo án không chỉ mua những cuốn sách, giáo án tham khảo trên thị trường hay lên mạng đao về rồi nói lại nguyên xi…mà phải biến những kiến thức có trong những tài liệu tham khảo đó thành kiến thức của mình. Như vậy mới làm chủ được kiến thức, làm chủ giáo án và linh hoạt trong giảng dạy. Nếu không có sự chuẩn bị, đầu tư về giáo án chắc chắn giờ dạy sẽ không hiệu quả. Điều này tôi rút ra từ thực tế của bản thân.
- Khi đã có giáo án tốt thì vấn đề tiếp theo đó là phương pháp và phong cách giảng dạy của giáo viên.GV cần phải tìm ra và sử dụng những phương pháp dạy học tối ưu, trong đó cần đặc biệt chú ý sử dụng phương pháp dạy học mới phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm.
- Ngoài ra, cần phải khai thác sử dụng CNTT như một phương pháp hỗ trợ hữu hiệu nhưng không lạm dụng nó. Bởi nói gì thì nói, trong dạy học ngôn ngữ, cảm xúc của người thầy hết sức quan trọng. Cho nên cần phải đặc biệt chú ý trau dồi vấn đề này. Nếu GV dạy mà nói bằng giọng đều đều thì sẽ rất là đơn điệu, buồn chán, không lôi cuốn được học sinh Đó là quy luật lây lan tâm lý, GV nói đều đều, nhỏ, buồn, thiếu khí thế thì làm sao học sinh hào hứng học và tiếp thu bài tốt? Nhưng nếu GV dạy khí thế, vui vẻ, thoải mái, giọng lên bổng xuống trầm, đầy cảm xúc thì học sinh cũng cảm nhận và lây lan cái khí thế đó nên sẽ rất hào hứng học và tiếp thu bài có hiệu quả. Vậy nên để tổ chức giờ dạy hiệu quả GV cần phải dạy có khí thế mới “truyền lửa” cho học sinh.
- Theo tôi để tổ chức giờ dạy hiệu quả thì ngươì thầy còn cần phải có cái uy. Có uy thì nói học trò mới nghe, mới nể. Cái uy này có được không phải bằng cách người thầy tỏ ra nghiêm khắc, khó tính hay lớn tiếng nạt nộ với học trò mà là nhờ kiến thức, năng lực giảng dạy và nhân cách sống của người thầy.
- Về phía học sinh, GV cần hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị bài trước, xem bài trước thì khi lên lớp, học sinh sẽ dễ dàng tiếp thu kiến thức.Con đường hình thành tri thức trong đầu học sinh là như vậy, như nhà văn Lỗ Tấn khẳng định: “Kỳ thực ra trên đời này làm gì có đường, người ta đi mãi rồi thành đường đó thôi”. Thực tế học sinh rất ít khi chuẩn bị bài trước nên GV cần phải yêu cầu học sinh chuẩn bị bài, nếu không sẽ cho zê rô. GV phải thường xuyên kiểm tra việc này để đưa học sinh vào nề nếp, coi việc chuẩn bị bài là việc tất yếu phải làm.
- Một vấn đề tưởng như đơn giản nhưng lại rất hiệu quả trong dạy học đó là GV nhớ tên học sinh, chuyện trò thân thiện với học sinh.Tâm lý của con người ai cũng vậy, cái tên của mình là quan trọng. Nếu ta trò chuyện với ai đó một vài lần mà lần sau gặp gỡ họ không nhớ tên ta thì rõ ràng ta không có cảm tình với người đó, nhưng ngược lại nếu ta chỉ gặp gỡ có một lần mà lần sau gặp lại họ không những nhớ tên ta mà còn nhớ cả sở thích của ta thì rõ ràng ta sẽ rất có cảm tình với người đó. Mà khi đã có cảm tình với ai thì ta sẽ đối xử tốt với người đó.
- Có một vấn đề đặc biệt quan trọng để tổ chức giờ dạy có hiệu quả là trả lương cao cho GV. Lương có đảm bảo cuộc sống thì GV mới chuyên tâm đầu tư chuyên môn nâng cao chất lượng giáo dục. Đó là ý nghĩa ai cũng nhìn thấy, nhưng tôi nghĩ còn có một ý nghĩa tinh thần hết sức quan trọng. Trả lương cao cho GV, GV có đời sống khá giả thì học trò sẽ rất là trọng và sẽ phấn đấu học hành để có được cuộc sống như thầy cô.Thực tế trong cuộc sống tiếng nói của người giàu rất có trọng lượng. Nói thật, nếu đời sống GV đặc biệt là GV môn phụ, dù có nói hay, năng lực chuyên giỏi mà nghèo thì tiếng nói sẽ ít trọng lượng, hiệu quả giáo dục cũng theo đó mà ít chất lượng.
- Cuối cùng, tất cả mọi phương pháp và cách thức giáo dục sẽ ít hiệu quả nếu như người thầy thiếu cái Tâm.Trong dạy học, người thầy cần có cái Tâm sáng, công bằng, khách quan, quan tâm thương yêu học trò, luôn vì sự tiến bộ của học trò. Nói như cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: “sống trong đời sống cần có một tấm lòng”, thì trong dạy học hơn lúc nào hết cần lắm một tấm lòng, một cái Tâm.
mình nghĩ do học sinh bây giờ phải học nhiều quá nên nhưng giờ học như thế này trở nên quý giá,
nếu chúng ta nhìn nhận giai đoạn phổ thông là để phát triển tình cảm, các kiến thức xã hội, sức khỏe, hơn là tư duy logic thì khi đó việc giáo dục sẽ có lợi hơn nhiều, nếu muốn tuyển những nhân tài thì hãy chọn ra những đứa bé thông minh nhất mà đào tạo nhồi nhét còn không hãu để trẻ phát triển tự nhiên trong môi trường lành mạnh
Biết bao giờ một người như mình được phép mở trường tư, được phép dạy học sinh được thuê những người tâm huyết mà không cần phải tốt nghiệp sư phạm, chỉ cần trẻ phát triển và nên người là đủ, bao giờ xã hội này chấp nhận nh74ng người loàm việc giỏi mà không cần nhìn vào bằng cấp....
mình chợt lóe ra một ý tưởng, sẽ làm một trại hè mỗi năm cho học sinh phổ thông giống như các trại hè ở Mỹ hihi
để xem nào
__________________
Còn gặp nhau thì hãy cứ vui
Cuộc đời như nước chảy hoa trôi
Lợi danh như bóng mây chìm nổi
Chỉ có tình thương mãi để đời.