Thơ viết cho Trịnh...

[dongoc]

Tình Nhớ

Có nghe đời nghiêng Bốn mùa thay lá
Một cõi đi về Cỏ xót xa đưa
Còn ai với ai Bên đời hiu quạnh
Như tiếng thở dài Chìm dưới cơn mưa
Em đi bỏ lại con đường Ở trọ
Tôi tìm tôi Cúi xuống thật gần
Tình xót xa vừa Này em có nhớ :
Tuổi đá buồn Du mục Vết lăn trầm
Em đi trong chiều Rừng xưa đã khép
Rơi lệ ru người Lặng lẽ nơi này
Chiếc lá thu phai Bay đi thầm lặng
Xin cho tôi Một ngày như mọi ngày
Như cánh vạc bay Ru đời đi nhé
Níu tay nghìn trùng Em hãy ngủ đi
Như một vết thương Biết đâu nguồn cội
Tưởng rằng đã quên Tình nhớ Ướt mi

Vũ Quyên

Cho Một Người Vừa Nằm Xuống

Như cánh vạc bay tận cuối trời
Ngàn thu cát bụi cũng đành thôi
Tình xa biết có ai còn nhớ
Một cõi đi về bỏ cuộc chơi

Nắng thủy tinh còn vương trong ta
Diễm xưa, tình cũ chẳng phôi pha
Quỳnh hương khoe sắc muôn đời thắm
Tuổi đá buồn thêm nỗi xót xa

Em đứng lên gọi tên bốn mùa
Bên đời hiu quạnh nắng bơ vơ
Lặng lẽ nơi này lời buồn thánh
Yêu dấu tan theo nỗi đợi chờ

Nhìn những mùa thu đi qua nhanh
Hoa vàng mấy độ héo trên cành
Nghe những tàn phai giăng khắp lối
Mưa hồng che lấp nắng mong manh

Ở trọ, cõi này vương vấn chi
Biển nhớ từ đây biết nói gì
Cỏ xót xa đưa về muôn kiếp
Thương tiếc ai mà lệ ướt mi.

Ann Arbor, Đầu Xuân 2004

Nghiêm Xuân Cường


Tiếng Chim Vườn Cũ
Ru Ðời Trăm Năm ....
Tưởng nhớ Trịnh Công Sơn

ai có biết thu về sương khói mỏng
tôi phôi pha nghìn dặm hát phương trời
thương một cánh hạc gầy đêm lạnh lẽo
đất hoang sơ ôm ấp vỗ về ru

thân nhẹ nhàng từ đó như mây
tiếng kèn xanh như một vẫy tay chào
ai ở lại ai đi về cát bụi
trùng dương xa thương nhớ cũng như là ...

con chim hót ngọt ngào đôi cánh biếc
đêm phong ba nhiệt đới cuối rừng hoang
đem tiếng hát nuôi cho dòng máu chảy
cho xanh tươi cây lá một phương đời

cho anh em về lại kết vòng tay
những vườn đêm thắp nến đón sao gầy
câu hát cũ rong chơi đời bất tận
mà còn đây một cõi mộng chưa đầy

thôi cát bụi, thôi cũng là cát bụi ...
con đường xa xiêu vẹo một thân này
cơn gió thổi buổi chiều đi lặng lẽ
đời bay theo những cánh vạc hao gầy

mai ta lưu lạc xa ngừơi
tiếng chim vườn cũ ru đời trăm năm ...

Bách Diệp
9-April-2001
Saudi Arabia
(Nguồn: Văn Học Nghệ Thuật ezine)


Khóc Một Người
Anh ngủ say trong bài ca "Tình nhớ "
Anh đã về với cõi mộng bình yên
Anh đi rồi, sỏi đá khóc ưu phiền
Lòng giận dỗi trách hờn, người sám hối
Tên anh đó vẫn muôn đời sáng chói
Trong lòng người "Biển nhớ" sóng cuồng reo
"Cánh vạc bay" cả sông núi nhìn theo
Mây lấp lánh giọt mưa sầu ly biệt
Hạt bụi nào, anh vào đời hoá kiếp
Giữa tim người anh để dấu tình ca
Giữa tim người bao nỗi nhớ thiết tha
Anh bỏ lại, anh tìm về "Cát bụi"
Anh đã nhớ, nhớ lời "Thiên thu gọi"
Anh ra đi cho "Cỏ xót xa đưa"
Ðôi mắt khép như "Rừng xưa đã khép"
Trái tim anh ấp ủ "Ðoá vô thường"
"Sẽ còn ai" nối tiếp khúc yêu thương !
Như anh viết, trong tình ca bất tử
Những lời nhạc, như dòng thơ quyến rũ
Quyện hồn người vạn kiếp vượt thời gian
Anh nằm xuống, trong muôn ngàn tiếc nhớ
"Phúc âm buồn" rạn vỡ mảnh hồn thương
Bầu trời xanh nghi ngút khói trầm hương
Khóc quê mẹ một giòng sông đã mất
Di-Hài
01.04.2001
(Nguồn: Văn Học Nghệ Thuật ezine)



Giả Tưởng Về Một Mùa Vong

"Hôm nay thức dậy
không còn thấy một người
vó ngựa trên đời
hay dấu chim bay". . .
Trịnh Công Sơn

Sụt sùi mưa lệ cổ
trời thâm thấp chiêm bao
lướt qua thềm dung tưởng cánh nhang thắp
gầy ngõ tối
chấm mắt đỏ rưng hội mùa vong
thiên thu sì sụp

Vạn niên dây tranh đàn khơi
tháp cổ rêu muộn phiền
tháng năm hằng hà tráo trưng vết thương vẩy ốc
khêu đèn tim bấc lụn
sầu ơi sầu đen ngọn gió
bụng mang dạ chửa nứt gò bồi
sốt da bạch đàn
xanh thời xanh nguyệt chiếu
trăng nguyền xanh tóc huyễn xưa
xanh xanh suối đồi điệp trùng
thương một người đã thác ghềnh
thõng tay
mấy thuở dài
về hát nằm khoan hời
hò khoan mắt lệ trùng vong
mùa oan phế .

Hoàng Xuân Sơn
tháng tư hai ngàn lẻ một
(Nguồn: Văn Học Nghệ Thuật ezine)



Bụi Phố

"Gió ơi gió ơi bay lên
để bụi đường cay lòng mắt" . . .
Trịnh Công Sơn

Phủi trăng trên áo
bụi đường trên vai bụi phố cũng dường
hanh hao
về đây ghé vội trúc đào
mà lan khóc huệ
ngất vào biển dâu
con thuyền
táng mạng
đêm thâu
bao nhiêu hờn tủi qua cầu
bấy nhiêu
con mắt trưa
dáng nhìn chiều
đường giong ô lý cũng phiêu lạc rồi
sắc huyền một đóa mai côi
buồn chi
rẽ lặng khúc đời
thụy du
RỪNG XƯA ÐÃ KHÉP
lại .........................từ
trăm năm trừ một tuổi
như lai
còn??

Hoàng Xuân Sơn
12/AVR - 2001
(Nguồn: Văn Học Nghệ Thuật ezine)



Chia Tay

..."ngựa buông vó - người đi chùng chân đã bao lần" ...
(Trịnh Công Sơn - Dấu Chân Địa Đàng)

Buồn ơi!
hang hốc mắt
chiều
con chim chiền chiện
cánh diều thiên thu
sáng nghe hơi ẩm lên
mù
nằm tan giữa trận
khật khừ thanh xuân
hóa về
muôn điệu phù vân
chút hồn le lói
tà huân
bãi
bờ
khóc mắt ai
thuở đợi chờ
còn yêu dấu gọi
tình thơ ánh hồng
lên
vời lên nữa
không trung
cho quỳnh hương
giữa mịt mùng
sa di
cuối cùng
buồn ở lâm ly
xuôi tay
rùng rợn
phân
kỳ
liệt
oanh.

Hoàng Xuân Sơn
(Nguồn: Trịnh Công Sơn - Một nhạc sĩ thiên tài . Bửu Ý. Nhà Xuất Bản Tuổi Trẻ 2003)


Vân Ảo

"Đường phượng bay mù không lối vào"
Ra về dấu chỉ buồn se
vân tay trầm hoặc lệ nhòe tóc tơ
từ bi lòng chợt bao giờ
đóa mai côi hát dại khờ tin yêu
luợng đời sương chín bao nhiêu
mà phiên nắng sớm chợ chiều thiên thu
chừ vân trên áo cũng mù
mầu hoa diệu vợi trầm tư suối nguồn
ơn đời hồi một tiếng chuông
cúi xin máu ngược về thương tích đầy
Ra về lạnh lắm heo may
vàng in dấu hóa chôn ngày biệt cư
chừ trăng vẫn đọa tâm từ
nhắc chi tình nguyệt giữa u uất nằm
Ra về hái nguyện trăm năm
hoa vân nhìn một nét rằm nguyên sơ
nốt siêu thăng
ở lặng tờ
ở lung linh
ảo
hồn thơ - dại - cùng
Ra về ngõ phượng thất tung
mùa cây lá
chợt
vang lừng núi sông

Hoàng Xuân Sơn
(Nguồn: Trịnh Công Sơn - Một nhạc sĩ thiên tài . Bửu Ý. Nhà Xuất Bản Tuổi Trẻ 2003)



Một cõi đi về,
Em còn nhớ hay em đã quên
Tưởng niệm Trịnh Công Sơn

Bên đời hiu quạnh Ướt mi
Một lần thoáng có Em đi trong chiều
Cuối cùng cho một tình yêu
Diễm xưa Yêu dấu tan theo Mưa hồng
Ru em từng ngón xuân nồng
Phôi pha Lời của giòng sông Tình sầu
Ru tình Cỏ xót xa đưa
Nguyệt ca Xin trả nợ người Quỳnh hương
Em đi bỏ lại con đường
Mưa mùa hạ Tuổi đá buồn Tình xa
Vết lăn trầm Từng ngày qua
Hoa vàng mấy độ Ru ta ngậm ngùi
Cát bụi Cũng sẽ chìm trôi
Quỳnh hương Xa dấu mặt trời Vườn xưa
Biển nhớ Gọi tên bốn mùa
Tình yêu tìm thấy Ðóa hoa vô thường
Hạ trắng Có những con đường
Một ngày như mọi ngày Thương một người
Tạ ơn Còn ai với ai
Ngẫu nhiên Như tiếng thở dài Ru em

Phạm Vũ Thịnh
Sydney 05/04/2001
(Nguồn: Văn Học Nghệ Thuật ezine)



Tiễn anh
1
Thôi rồi hết chén rượu khuya
Ru con bống nhỏ bên lề bóng đêm
Giọng ca cao vút êm đềm
Người đi cõi nhớ, cõi quên dập dồn
Có hôm nào buồn nhau hơn
Ôm cây đàn búng giấc hờn văng xa
Bóng khuya chao đảo ngật ngà
Bống ơi, bống ngủ mặn mà, bống ơi...

2
Ôm thao thức anh búng vào dây khẽ
Nghe ngân nga từng giọt đắng dịu mềm
Nhớ về một dáng người xưa
Bên con bống nhỏ nuôi vừa mới khôn
Ðêm từng đêm luống ngại ngùng
Tìm quên bên chén rượu nồng chất men
Ướt mi em, góc môi mềm
Từ nay một cõi thần tiên một mình.

Nhớ Trịnh Công Sơn

Thanh Sơn
(Nguồn: Văn Học Nghệ Thuật ezine)



Kính Viếng Anh Sơn

Bao năm giữa chốn vô thường
Người đi bỏ lại con đường vô vi
Một đời hát khúc tình si
Một ngày gió bụi cuốn đi phong trần
Cát bụi kia, cũng một lần
Phôi pha để trả nợ nần thế gian
Cuộc đời rồi cũng sang ngang
Một đời rồi cũng lỡ làng một phen.

(Tác gỉa là một sinh viên Đại học Khoa Học,
đặt trên mộ Trịnh Công Sơn trong ngày đưa tang]




Rừng Xưa Đã Khép

Ướt mi từ tuổi đá buồn
Thương một người để tơ vương kiếp người
(Chiều) một mình qua phố
Chiều trôi!
Trùng trùng biển nhớ - khói trời mênh mông
Còn tuổi nào cho em,
Những mưa hồng
Ru em từng ngón xuân nồng - phôi pha
Dòng sông réo những tình xa
Cuối trời hạ trắng em là diễm xưa
Tháng năm tình xót xa vừa
Vết lăn trầm đó (nhìn) những mùa thu đi
Người ngồi nghe những tàn phai
Người đi như cánh vạc bay nhớ về
Dấu (chân) địa đàng cuối cơn mê
Có ai vĩnh phúc bốn bề hư không
Sống (trong đời sống) cần có một tấm lòng
Sống trong đời sống (cần) dòng sông của người
Tiễn nhau bằng một nụ cười
Tiễn nhau với những ngậm ngùi trần gian
Thôi, anh về với cội nguồn

Ngô Khoai
Long Xuyên
(Nguồn: Trịnh Công Sơn - Một nhạc sĩ thiên tài . Bửu Ý. Nhà Xuất Bản Tuổi Trẻ 2003)

Vĩnh Biệt Một Tài Năng

Trăm năm nhuộm bạc mái đầu
Nắng soi cánh bướm ngả màu khăn tang
Đớn đau giọt lệ hai hàng
Tiễn Người về chốn địa đàng xa xôi
Tài hoa nở rộ đất trời
Người đi để lại vạn lời tiếc thương
Thênh thang về chốn thiên đường
Nhân gian réo gọi vấn vương tơ lòng
Tình Người muôn nỗi nhớ mong
Tình Người như ánh lửa hồng đêm đông
Về đâu cát bụi hư không?
Cuối trời hư ảo, mênh mông đất trời ...
Lời thơ ý nhạc chơi vơi
Đưa người lữ khách về nơi cõi trần
Lời tiên với ngọn bút thần,
Ngàn năm để lại mấy vần yêu thương!
Rồi Người về chốn vô thường
Rồi Người bỗng thấy phố phường thênh thang
Rồi Người thương tiếc nhân gian,
Trách sao con tạo thời gian vô tình!
Trăm năm gửi trọn ân tình
"Trời cao đất rộng, một mình tôi đi!"

Lê Thị Đoan Trang
(Nguồn: Trịnh Công Sơn - Một nhạc sĩ thiên tài . Bửu Ý. Nhà Xuất Bản Tuổi Trẻ 2003)



Bùi Giáng tặng Trịnh Công Sơn

Gió mưa đưa tiễn mây ngàn
Giọt chuông tang lễ khúc bàng hoàng ca
Em về vô tận em xa
Âm thanh tuyết lệ thiết tha gọi hồn
Tầm sưu sử lịch Sương Môn
Tao phùng tri ngộ sinh tồn bể dâu
Ướt mi tinh thể mộng dần
Đa mang nhật nguyệt tinh cầu đã rơi
Em Hoàng Tử bé rong chơi
Biết đâu nguồn cội là nơi em về
Em người em là em mê
Em về vô tận Em chê sinh tồn

Lê Công Nghiệp
(Nguồn: Trịnh Công Sơn - Một nhạc sĩ thiên tài . Bửu Ý. Nhà Xuất Bản Tuổi Trẻ 2003)

[myhanh]

Wow, không ngờ C.L lại biết quá nhiều bài thơ viết cho người nhạc sỹ tài hoa Trịnh Công Sơn nha. Mình không yêu tân nhạc lắm nhưng những bài của Trịnh Công Sơn (Khánh Ly hoặc Ngọc Lan hát ) mình thích lắm (U.H.P thì bó tay).

[dongoc]

Mot so bai nhac Trinh Khanh Ly hat hay lam. Nhung mot so bai em khong cam nhan duoc cai hay (vi giong khan cua Khanh Ly). Ngoc Lan hat de nghe hon. Em cung thich nghe Ngoc Lan hat hon. Neu co dip, anh nghe Tuan Ngoc the hien, cung OK lam. Nhung UHP la gi, em khong hieu!

[myhanh]

UHP la Ưng Hoàng Phúc đó!:1:

[dongoc]

Nguyên văn bởi myhanh

UHP la Ưng Hoàng Phúc đó!:1:

Em hoi mu thong tin ve ca si tre. Dung la tu nhac tre chuyen qua nhac Trinh thi...coi chung bo tay!
Nhung bai "Ru ta ngam ngui", em thay Khanh Ngoc trinh bay duoc lam. Anh nghe thu xem. (Con may bai khac thi dung co nghe!:23: )

[magicboy]

nhân thấy mọi người cao hứng nên giới thiệu 1 quyển sách khá hay anh em tìm đọc thử "Trịng Công Sơn - Rơi lệ ru người" do nhà xuất bản phụ nữ phát hành, quyển này gồm những bài tản văn do ông viết và một số bài người đời viết về ông, càng đọc những lời của Trịnh sẽ càng thấm hơn từng lời hát của ông .... mà nói thiệt nhạc Trịnh chỉ có Trịnh hát là hay nhất thôi, anh em tìm album do chính ông hát nè "như tiếng thở dài"
vài lời ngắn ngũi ai tâm đầu ý hợp, thì hẹn nhau cùng nghiền ngẫm một đêm nhạc trịnh nhé

[DeMen]

Nguyên văn bởi magicboy

mà nói thiệt nhạc Trịnh chỉ có Trịnh hát là hay nhất thôi

Yeap! Chẳng hạn như bài Bống ko là bống, nghe Hồng Nhung hát thấy sôi cả người lên (lẳng lơ ko chịu được:14: ), co`n nghe TCS thi` thấy được sự hồ hởi từ trong gan ruột (dù vậy e vẫn ko thích bài này tí nào:10: )

TCS và Khánh Ly mỗi người hay mỗi kiểu. Em thích cả hai. Một người dịu dàng đầy suy tưởng, một người nồng nàn nhiều cảm xúc. Trịnh Vĩnh Trinh cũng được, trong sáng và nhẹ nhàng hơn 2 người kia, nhưng ko cá tính bằng.

Hìhì, trẻ người non dạ k hiểu gì về nhạc Trịnh, nhưng cũng đua đòi bon chen vài câu:9:

[DeMen]

Chủ đề tình yêu trong nhạc Trịnh

(Bửu Ý)

Từng người tình bỏ ta ra đi như những dòng sông nhỏ (hay là những bóng hồng đã đi qua đời Trịnh Công Sơn)

Trịnh Công Sơn luôn là người hòa nhã với mọi người, có khi còn chịu đựng, lặng lẽ đối với ai đã xử sự không phải với mình, mong muốn người ấy hồi tâm. Đối với nữ đức tính ấy được tô đậm thêm đến mức có người bảo anh là nịnh đầm (galant). Nói chung, anh đặc biệt lịch sự, chăm chút đối với phái nữ, gần như không phân biệt, đối với em gái cũng vậy.

Thêm vào đó, anh là người yêu hoa đẹp, hay nói cách khác anh là người cần yêu để yêu đời hơn, để thêm phần cảm hứng.

Tôi muốn quay lại cuốn phim những người phụ nữ đi qua đời anh. Tôi tạm dùng chữ “đi qua” một cách nhẹ nhàng, không có màu sắc, không có hậu ý. Nhưng nó có thể bao hàm nhiều nghĩa khác nhau tùy theo từng trường hợp. Nó có nghĩa là ghé vào, hay là dừng lại. Nó cũng có nghĩa là yêu, là phụ, hay là ít nhiều yêu anh.

Việc làm này tôi biết là việc làm hay ít dở nhiều, vì có thể gây đụng chạm và sai sót. Tôi cố gắng tránh đụng chạm, vì nhiều lẽ, bằng cách ghi tắt tên người, nhưng sẽ không tránh được sai sót vì thú thật, những năm sau cùng của đời anh tôi không gần gũi thường xuyên.

Tóm lại một lời, tôi mong được sự thông cảm, rộng lượng của những người, dù muốn hay không đã góp phần quý giá của mình vào sự nghiệp của Trịnh Công Sơn.

³³³³


Giai đoạn Huế 1. Khoảng chừng 1957 – 1962. Một thiếu nữ thuộc số hoa khôi của Huế tên là N.B ở vùng phố cổ Gia Hội, thuộc lớp kín cổng cao tường. Các chàng trai đi qua đi lại trước nhà thường dòm dỏ vào, nhưng ít khi trông thấy bóng hồng. Trịnh ít thổ lộ, giữ lấy hình ảnh này riêng cho mình. Nàng có đáp ứng chăng? Một mối tình đi qua một vài trung gian thân thuộc của cả hai phía nhiều hơn là trực tiếp.

Phía hữu ngạn sông Hương cũng có một hoa khôi trường Đồng Khánh và sau đó sang trường Quốc Học lớp cuối trung học. Nàng là P.T. Dáng thanh, đẹp nhất là đôi mắt, áo dài, guốc mộc, dải món tím. Vì chị của nàng là ca sĩ, Trịnh mượn cớ lân la và đến nhà. Trịnh có phen tâm sự: “Nàng có mùi thơm riêng biệt. Nàng chỉ cần im lặng đứng sau lưng mình là mình biết ngay”. Gia đình của nàng cũng mến Trịnh. Ngoài tình yêu còn có sự lui tới ca hát vui chơi. Thêm một lợi thế cho người thiếu nữ này: từ nhà cô đến trường chỉ một con đường, lại là đường đẹp nhất thành phố với hai hàng long não thơm phưng phức và xanh như ngọc (... hàng cây lá xanh gần với nhau... Mưa Hồng), nàng lại có dáng đi tuyệt đẹp, tha hồ cho Trịnh nhìn ngắm ngun ngút một con đường xanh tươi có thêm linh hồn.

Gần cầu Trường Tiền có một khách sạn lớn do người Pháp xây cất từ đầu thế kỷ. Đến giữa năm 1985, phần lớn khách sạn này trở thành cơ sở của Đại học Huế, nhưng một phần nhỏ vẫn dành cho vài cửa tiệm lớn và chỗ ở riêng. Tại đây, có một thiếu nữ tên là H, bốn mùa mặc toàn lụa, nét kiêu sa, tân tiến. Vừa “rất Huế”, vừa tây Phương, nét sau này ít tìm thấy ở các thiếu nữ Huế.

Nhưng người thiếu nữ gây ấn tượng sâu đậm hơn là N.V.B.D, là người “ở bên kia cầu”, bên kia con sông đào. Đây là một gia đình nhà giáo, kín cổng cao tường, nghiêm ngặt. Hai nhà ở gần nhau, cách chỉ một chiếc cầu ngắn, nhưng khó gặp nhau. Trịnh nuôi trong lòng một nỗi ấm ức khó tan. Về sau này gặp lại, thời gian nàng vào học ở Sài Gòn và mãi sau năm 1975 khi nàng từ nước ngoài về, những lần gặp ấy có gì khác hẳn rồi, bởi lẻ đơn giản là “ta không tắm hai lần trong một dòng sông”. Đây là mối tình in dấu sâu đậm hơn cả, không những thế mà thôi, tôi có cảm tưởng nó vẫn còn mãi trong anh và còn in dấu lên tất cả các mối tình khác về sau.

[DeMen]

Giai đoạn Sài Gòn 1. Giai đoạn 1957 – 1962. Khởi đầu là không khí vũ trường, phòng trà, phụ diễn tân nhạc gây sôi động cho Sài Gòn về đêm. Anh thích đi những nơi này với Đinh Cường, Trịnh Cung. Bạn bè là cần thiết ở đây vì cậu thanh niên non trẻ ngại đi một mình. Cô T “lai Tàu” như một phát hiện của anh về giới “ca-ve” sinh sống về đêm, nhịp sống khác thường, gia cảnh không giống ai. Không khí vũ trường như một vũ trụ mù sương với khói thuốc quyện ảo ảnh đèn màu và tiếng rúc của kèn, tạo nên một không gian gần gũi, dễ thủ thỉ tâm tình. Người thiếu nữ này gây chấn động cho anh, làm anh mền lòng.

Cũng trong không khí ấy anh gặp Thanh Thúy, ca sĩ, một người con xứ Huế vào Nam lâu ngày. Cô có khuôn mặt trái xoan đầy đặn, nhưng yếu phổi, đêm đêm về khuya thui thủi bước vào con hẻm ở đường Cao Thắng. Hình ảnh này khơi nguồn cho bài Thương Một Người của anh. Thời gian 1957 – 1959, Đài phát thanh Sài Gòn có một chương trình ca nhạc mỗi tuần một lần có tên là “Chương trình Dạ hương”, chương trình gồm toàn đơn ca của các ca sĩ thời danh như Thanh Thúy, Lệ Thanh, Châu Hà, Kim Tước... Đó là chương trình rất được chờ đón và đặc biệt hơn cả là giọng Thanh Thúy, được mệnh danh là giọng hát “liêu trai”. Ông Nguyễn Văn Trung, giáo sư đại học và chủ nhiệm tạp chí Đại học viết bài Ảo ảnh Thanh Thúy.

Giai đoạn Quy Nhơn. 1962 – 1964. Đây là giai đoạn Trịnh Công Sơn sáng tác nhiều tình ca bất hủ và điều khiển hợp xướng Trường Ca Dã Tràng của anh. Hình ảnh duy nhất của người bạn gái: B.K. Các bạn khác đều rõ tình cảm này trong lòng người thanh niên xa quê chiều chiều ra ngồi bên bờ biển. Bạn anh là Đinh Cường thấu hiểu mối tình này có vẽ một bức tranh lấy tên nhan đề bài hát của anh: Biển Nhớ.

Giai đoạn Bảo Lộc – Đà Lạt. Khoảng 1965 – 1970. Đầu tiên là cô nữ sinh nhỏ nhắn tên N. Ngày ngày áp sách lên ngực đi trên con đường đất đỏ đến trường hoặc đến nhà thờ. Anh là người đặc biệt bị thu hút bởi cảnh giáo đường, cảnh người đi xem lễ, tiếng chuông nhà thờ. Trong cảnh này, người thiếu nữ như tăng thêm phần diễm lệ.

Thời ấy, Bảo Lộc thưa thớt người và hình như lạnh hơn bây giờ. Từ đó, anh thường lên xe đò đi Đà Lạt để phần nào trốn lạnh và trốn vắng. Tại đây, được giới thiệu trước anh làm quen với P.T.L, người thiếu nữ nhanh chóng hớp hồn anh. Đây là một thiếu nữ lạnh lùng. Môi tươi thắm nhưng không thoa son, mắt to, ít nói, ít cười, đến cả ít ngồi, thích đứng nhìn, chân thoăn thoắt, chực biến. Nhưng rõ ràng là một thiếu nữ đầy tự tin, có những suy nghĩ riêng, như có vẻ như đinh ninh rằng mối tình này sẽ không lâu. Người thiếu nữ này gợi tính hiếu kỳ ở Trịnh, khiến anh khi thì đăm chiêu, khi thì thấp thỏm. “Như Cánh Vạc Bay”, anh biết trước là như vậy. Anh khó nguôi hình ảnh này, nó sẽ trở đi trở lại trong nhiều bài khác. Khi nàng về Sài Gòn, anh nhờ người đem đến tặng một chậu hoa lan cực đẹp. Vẫn có một khoảnh cách nào đó. Như gần như xa.

Ở đây, anh còn khá thân với một nữ sinh trường Bùi Thị Xuân tên là T.T. Những buổi gặp nhau ở Câu lạc bộ thể thao (La Grenouille`re), ở Sân Cù Đà Lạt sẽ được tiếp nối bằng những cuộc đi chơi ở Sài Gòn.

[DeMen]

Giai đoạn Huế 2. Khoảng chừng 1970 – 1975. Người năm xưa N.T.B.D có cô em đẹp, duyên, như bóng hình. Một trường hợp gần như “tình chị duyên em”. Thật ra, tình yêu này cũng gặp trắc trở như đối với chị. Hoặc tưởng chừng như hai người là một. Tình yêu ngày xưa sống dậy và trao cho người em này: D.A. Mãi sau này, sau một thời gian vắng bặt, gặp lại, Trịnh gửi lời tiếc nuối tuổi thanh xuân của cả đôi vào ca khúc Xin Trả Nợ Người.

Trịnh Công Sơn còn có cảm tình với một cô sinh viên Văn khoa mà anh đã làm quen trong một buổi văn nghệ hồi cô này còn học ở Trường trung học Jeanne d’Arc: cô tên là T.N, người thiếu nữ dễ nhận ra giữa đám đông vì cô cao lêu khêu, mái tóc dài thậm thượt, thường chụp lên đầu chiếc mũ bê-rê đỏ trông vừa xinh vừa nghịch. Với T.N (bấy giờ ở tại Cư xá Li-băng, Huế, đường Nguyễn Tri Phương, cạnh nhà thờ Xaviê), Trịnh Công Sơn hưởng được một “tình yêu học trò”, cảm thấy mình trẻ lại qua những cuộc rong chơi xe đạp lên đồi Thiên An và đã để lại 4 ca khúc (cuối 1974 và đầu 1975) chưa công bố:

Về Giữa Mùa Đông
Chiều Đông
Theo Mùa Xuân Đến
Từ Độ Yêu Người

Anh còn yêu một nữ sinh viên khoa học, mệnh danh là “người đẹp Đập Đá” (tên một chiếc đập dẫn về vùng Vỹ Dạ) có tên là M.N, bạn của em gái anh. Đây là nguồn cảm hứng cho anh viết: Quỳnh Hương, Nguyệt Ca.

Giai đoạn Sài Gòn 2. Khoảng chừng 1970 – 1975. Một người yêu khá bất ngờ thuộc hàng ngũ trí thức nghiêm trang: Q, bác sĩ ở nước ngoài về. Cô này lọt vào mắt xanh của mẹ anh. Có lẻ các em của anh cũng có cảm tình với cô vì cô duyên dáng, tính tình dịu dàng, giản dị, dễ chịu. Đa số thành viên trong gia đình mong anh sớm sống ổn định với cô này, nhưng đầu ốc anh vẫn còn mông lung.

Nữ sĩ T.D thường lui tới với anh. Anh thích ở nhà văn này cái đầu óc thông minh, nói năng hoạt bát. Cô này có một số truyện có nhiều độc giả và được xem như một cây bút nữ nổi danh của miền Nam.

Có một cô gái đáng thương làm Trịnh Công Sơn xúc động đặc biệt. Cô này tên H, ngây thơ, đẹp rực rỡ, người niềm Nam. Anh từng tặng quà và tỏ ra nhã nhặn, tế nhị đặc biệt.

Giai đoạn Huế 3. Thời gian từ 1975. Một người từng hâm mộ anh nhưng chỉ sau ngày đất nước thống nhất mới có thể từ Hà nội vào Huế thăm anh: T.T.N. Cô là người chơi dương cầm có đẳng cấp, người khỏe, ngón tay dài, linh hoạt vui vẻ. Trịnh xúc động trước một tấm lòng hăm hở. Cô sẽ còn gặp anh nhiều bận ở Sài gòn, sau đó đi Pháp để hoàn thành nghiệp dĩ.

Giai đoạn Sài Gòn 3. Thời gian này từ 1975. Một người quen biết trước đây xuất ngoại, sau 1975 trở về Sài gòn: Q.H. Cô này rất tình cảm, nặng lòng với quê hương, thăm hỏi anh thường xuyên, lo lắng cho sức khỏe của anh. Nhưng đây là một thiếu nữ mực thước, suy nghĩ rạch ròi. Anh cảm mến người thiếu nữ này, có phần nể trọng. Nhưng hình như cả hai người gặp nhau đều mong ai khác nữa có mặt cùng. Giữa những lời tình cảm bao giờ cũng có lời dành cho “công chuyện”.

Trịnh quen biết với một cô từ phương xa đến qua sự giới thiệu của bạn Tôn Thất Văn: cô N.K.H. Đây là một gái vô tư, có khi như thể lạc lõng trước những lời nói lạ tai của người nhạc sĩ tài hoa. Nhưng cô đằm thắm, yêu Trịnh chân tình mà vẫn dè dặt. Trịnh ghi hình ảnh này vào bài hát Hoa Xuân Ca. Sau này, cô thương tiếc anh bằng hai câu thơ:

Như mây như gió trên trời
Ở nơi xa ấy xin người đừng quên

Anh quen với cô bạn ở Pháp C.N.N, dần dần thân thiết. Có lẻ đến hồi muốn chấm dứt những ngày dài đơn độc, anh quyết định lập gia đình với cô. Trước khi làm lễ anh đưa cô, nay xem như là hôn thê ra Huế chơi, như để giới thiệu với cô một số bạn bè và thành phố quê hương mình. Chuyến đi Huế này không ngờ gặp tai nạn và biến cố giữa đường khiến anh thay đổi hẳn suy nghĩ và chương trình hôn nhân đứt đoạn.

Cuộc gặp gỡ giữa Trịnh Công Sơn và cô gái người Nhật Y.M, là một “thiên tình sử”. Cô rời nước sang Việt Nam tìm gặp anh và nói ý định của mình là nghiên cứu lời nhạc của anh. Chừng ấy đủ để làm dậy tính hiếu kỳ của anh. Cô cho biết sẽ để ra 4 năm học tiếng Việt. Cô lui tới với anh tự nhiên, thoải mái. Đây là một thiếu nữ Nhật của thời đại mới. Khỏe mạnh, đi đứng lóc cóc, đóng cửa thình thình. Cô còn chơi môn bóng chuyền. Cô sang Pháp học tiếng Việt tại Đại học Paris 7. Đặng Tiến bạn của Trịnh Công Sơn là thầy của cô. Thời gian Trịnh Công Sơn có mặt ở Paris tháng 5.1989, hai người cùng hát trong đêm diễn. Cô vừa đàn vừa hát tiếng Việt. Việt học tiếng Việt của cô có kết quả rất tốt: cô phát âm khá chuẩn, viết tế nhị và sâu sắc. Luận văn của cô: Ca khúc phản chiến của Trịnh Công Sơn, dày 109 trang được bảo vệ tại Đại học Paris 7, đạt kết quả cao: 17 điểm trên 20, thuộc loại điểm cao nhất ở đại học này. Tất cả những sự việc xảy ra đều êm xuôi, đẹp đẽ, riêng cuộc tình kết thúc dở dang.

Trịnh Công Sơn là người yêu cái đẹp. Anh cũng muốn em gái mình mặc đẹp. Anh nhiều phen được đề cử chấm thi về thời trang và anh phải lòng một á hậu báo Tiền Phong 1990: cô V.A. Đúng là dáng dấp một thiếu nữ đáng yêu đối với anh: đẹp, dong dỏng. Với cô này, đây là lần thứ hai Trịnh Công Sơn có ý định lập gia đình. Và cũng lần thứ hai “nửa đường đứt gánh”.

Anh biết ca sĩ Hồng Nhung từ đầu những năm 90, lúc cô theo bố vào Sài gòn và học ở Đại học Tổng hợp khoa Anh. Đây là thiếu nữ duyên dáng, thông minh, có giọng ca tròn và ngọt, phát âm và luyến âm tài tình. Hồng Nhung quý mến và trân trọng anh, lắng nghe những lời hướng dẫn trong nghệ thuật và kỹ thuật ca diễn. Trịnh Công Sơn cũng vui mừng gặp được một giọng ca thể hiện được trọn vẹn những tình ý của mình trong ca khúc như Khánh Ly trước đây. Anh viết riêng cho cô mấy ca khúc có hình ảnh của “Bống”.

Trịnh Công Sơn còn là họa sĩ có nét riêng của mình. Anh đã tự trình bày một số tuyển tập ca khúc của anh. Anh thích vẽ chân dung thiếu nữ. Một người mẫu sau này thường trở đi trở lại trên khung bố của anh là T.H.