Thị trường cổ phiếu ????? Sàn giao dịch chứng khoán??

[fantomas_la]

Xin chào mọi người, trước giờ nghe những khái niệm trên rất nhiều nhưng mà hông có hiểu lắm. Mong anh chị có thể giúp em hiẻu rõ thêm về những thứ trên hông ? ..... :63:

[foureyes]

em vào đây xem đi

[Đăng nhập để xem liên kết. ]

[phanphuong]

Dễ lắm!
Đăng ký tài khoản ở công ty chứng khoán. Nộp tiền vào và ... mua cổ phiếu.
Tự nhiên biết liền hà!
Nói vậy thôi chứ mình cũng hông có tiền mua cổ phiếu nữa. Học "chay" thôi. Chán chết được!


PS:
Thông tin có thể tìm ở các công ty CK:
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
Ngoài ra còn có:
[Đăng nhập để xem liên kết. ] Ủy Ban Chứng Khoán
[Đăng nhập để xem liên kết. ] Trung Tâm giao dịch chứng khoán TPHCM
[Đăng nhập để xem liên kết. ] Diễn đàn chứng khoán

[fantomas_la]

Bứa trước được anh myhanh chỉ giáo vài chiêu, nên cũng hiểu sơ sơ rùi.... hihi thanks mấy chị nha, và cả anh myhanh nữa.

[Forever]

Xin chào mọi người, trước giờ nghe những khái niệm trên rất nhiều nhưng mà hông có hiểu lắm. Mong anh chị có thể giúp em hiẻu rõ thêm về những thứ trên hông ? ..... :63:

[duonghoanghiep]

Để tiện theo dõi, xin copy lại một số nội dung hướng dẫn ở một số trang web chứng khoán.

Sàn HCM khớp lệnh định kỳ. Có nghĩa là lệnh vào hệ thống thì sẽ được khớp vào cuối mỗi phiên, sau một khoảng thời gian nhất định.

Phiên 1: Từ 8h20 đến 8h40. Sau đó nghỉ giải lao đi ăn sáng.
Phiên 2: Từ 9h10 đến 9h30. Sau đó nghỉ giải lao đi uống cà fê, bàn chuyện thời sự.
Phiên 3: Từ 10h đến 10h30. Sau đó nghỉ giao dịch, về đi chợ thổi cơm.

10h30 đến 11h là giờ giao dịch thoả thuận giành cho các Đại Gia mua bán với khối lượng lớn. Nhà đầu tư nhỏ thì không cần quan tâm đến thời điểm này mà về nghỉ ngơi sớm.

Vì 1 ngày giao dịch 3 phiên với 3 lần khớp lệnh khác nhau nên chỉ số giá chứng khoán có thể khác nhau. Phiên 1 có thể tăng mạnh, phiên 2 giảm, phiên 3 lại tăng nhẹ. Để biết xu hướng tăng giảm thế nào bạn phải theo dõi cả 3 phiên hoặc đến công ty chứng khoán xin kết quả khớp lệnh của của phiên 1, phiên 2 và phiên 3.

Không có quy định nào cấm bạn thay đổi lệnh mua bán. Ví dụ trong phiên 1 bạn đặt mua cổ phiếu với giá thấp mà không khớp được thì bạn có thể yêu cầu sửa lại giá mua cao hơn. Bạn phải thực hiện yêu cầu sửa lệnh trong giờ giải lao, trước khi vào phiên giao dịch. Tuy nhiên, đối với chứng khoán niêm yết trên sàn giao dịch HCM thì hiện nay các công ty chứng khoán có vẻ như là hạn chế cho nhà đầu tư sửa lệnh (trừ khi bạn là khách hàng lâu năm hoặc lệnh của bạn có khối lượng rất lớn) bởi vì muốn sửa được lệnh thì nhân viên viên trong sàn giao dịch lại phải sửa khi bắt đầu vào phiên vì lúc này hệ thống mới cho phép hoạt động. Trong khi thời gian giao dịch mỗi phiên diễn ra rất ngắn, nếu có nhiều lệnh phải sửa thì sẽ ảnh hưởng đến việc nhập lệnh mới vào hệ thống.

Còn riêng đối với các cổ phiếu niêm yết trên sàn HN thì bạn có thể thay đổi lệnh đặt mua bán một cách thoải mái nếu lệnh của bạn chưa khớp vì thời gian giao dịch trên sàn HN diễn ra khá dài (2 tiếng liên tục) và hệ thống giao dịch trong sàn HN có khả năng thay đổi lệnh một cách nhành chóng và thuận tiện ngay tức thì. Đây cũng là một trong những ưu điểm của hệ thống khớp lệnh liên tục trong sàn HN mà Trung Tâm GDCK HCM cũng sẽ áp dụng vào cuối năm nay.

[duonghoanghiep]

(tiếp tục)


Cách thể hiện trên bảng điện tử:
- Trên bảng điện tử thì chỉ có 3 mức giá chào mua tốt nhất và chào bán tốt nhất được hiện lên.

- Trong cột giá mua thì giá mua tốt nhất (giá mua cao nhất đang chờ khớp lệnh tại thời điểm đó) được ưu tiên xếp lên đầu, tiếp theo là các mức giá giảm dần.

- Bên cạnh giá mua thì có khối lượng mua tương ứng với mức giá đó. Ví dụ: Cổ phiếu AGF dư mua ở mức giá 73.000 đ có khối lượng là 73 lô cổ phiếu (730 cổ phiếu), tiếp đến ở mức giá 72.500 đ có khối lượng cổ phiếu chào mua là 500 cổ phiếu....

- Trong cột giá bán thì giá bán tốt nhất ( giá bán thấp nhất đang chờ khớp lệnh tại thời điểm đó) được ưu tiên xếp lên đầu, tiếp theo là các mức giá bán tăng dần.

- Bên cạnh giá bán thì có khối lượng bán tương ứng với mức giá đó. Cố phiếu AGF dư bán ở mức giá 74.000 đ có khối lượng là 9.900 cổ phiếu, tiếp đến mức giá 74.500 có khối lượng chào bán là 5.670 cổ phiếu.

Thuyết minh:

- Kết quả giao dịch phiên 1 ngày 15/06/2006, phiên giao dịch thứ 1312.

- Chỉ số Vnindex đạt 539,08 điểm, giảm 1,88 điểm so với phiên giao dịch ngày hôm trước.

- Khối lượng cố phiếu được giao dịch (được khớp lệnh) là 127.940 cổ phiếu (không kể chứng chỉ quỹ VFMVF1), tổng giá trị giao dịch là 5.984.000 (năm tỉ chín trăm tám mươi bốn triệu đồng).

- Trong bảng trên có 3 cổ phiếu tăng giá là AGF, BBC và BT6. Có 1 loại cổ phiếu xuống giá là BPC. Còn cổ phiếu BTC vẫn đứng giá.

- AGF và BT6 tăng 0,5 điểm (tăng 500 đ / 1 cổ phiếu), BBC tăng 0,2 điểm ( tăng 200 đ / 1 cổ phiếu).

- BPC giảm 0,5 điểm (giảm 500 đ / 1 cổ phiếu)…..

- Giá khớp của cổ phiếu AGF là 74 nghìn / 1 cổ phiếu nhưng khối lượng khớp chỉ có 180 lô (1.800 cổ phiếu), vẫn còn dư bán 9.900 cổ phiếu ở mức giá 74. Giá mua cao nhất còn lại chỉ dừng ở mức 73 nghìn / 1 cổ phiếu.


(nguồn hnpda)
Đây là bảng giá giao dịch cổ phiếu dạng ngang của Công ty Chứng khoán BSC. Nếu như bảng dọc thể hiển 3 mức giá mua và bán tốt nhất theo từng hàng thì ở bảng ngang , 3 mức giá mua và bán tốt nhất được thể hiện theo theo từng cột. Mức giá mua tốt nhất (giá mua 1) và mức giá bán tốt nhất (giá bán 1) được đầy vào bên trong, xếp cạnh nhau, tiếp theo là các mức giá mua thấp hơn và bán cao hơn.



Nhìn vào bảng này ta có thể dễ dàng theo dõi tình hình CUNG - CẦU thị trường. Ví dụ dưới đây là kết quả giao dịch của ngày 10/05/2006, khi người bán đổ xô ra bán cổ phiếu ở mức giá sàn, trong khi lượng cầu có hạn (gần như không còn dư mua) đã khiến cho CUNG lớn hơn CẦU và kết quả là đã làm cho giá các loại cổ phiếu của phiên giao dịch ngày hôm đó sụt giảm, chỉ số VNindex giảm 25,58 điểm.




---------
Bảng Giao Dịch Báo Giá của sàn giao dịch Hà Nội
(Khớp lệnh liên tục)



Nếu các bạn đã làm quen với bảng giá theo dạng bảng ngang ở bài trước thì việc theo dõi bảng giao dịch của Hà Nội không có gì là khó lắm. Bởi vì băng này thể hiện gần như đầy đủ tất các thông tin và trình bày bằng tiếng Việt một cách khoa học, dễ nhìn và dễ theo dõi. Vì vậy, mình chỉ xin lưu ý với các bạn một số điểm sau:

1. Cách thể hiện:

- Giá Mua tốt nhất và Giá Bán tốt nhất được đẩy gần vào nhau, chạy dần vào giữa bảng. Giá Mua 1 là giá mua tốt nhất (giá chào mua cao nhất tại thời điểm bạn đang theo dõi). Giá Bán 1 là giá bán tốt nhất (giá chào bán thấp nhấp tại thời điểm bạn đang theo dõi. Tiếp đến mới là các mức giá 2 và 3. Tương ứng với mức giá mua 1 có khối lượng mua 1, giống như vậy với các mức giá 2 và 3.

- Khi có các lệnh Mua và Bán thỏa mãn điều kiện thì mức giá khớp lệnh cùng với khối lượng cổ phiếu được thực hiện sẽ thể hiện trong cột Giao Dịch ở giữa bảng. Vì dụ, cổ phiếu của Bao Bì Xi Măng Bút Sơn - BBS - vừa khớp được 500 cổ phiếu với giá 15.400 đ / 1 cổ phiếu.

- Trong cột Giao Dịch có thể hiện mức giá khớp lệnh chênh lệch (tăng hay giảm) so với lệnh vừa được thực hiện ngay trước đó, không phải là giá chênh lệch so với giá tham chiếu. Cũng trong ví dụ trên thì cổ phiếu BBS vừa khớp ở mức giá 15.400 đ / 1 cổ phiếu, giảm 0,4 điểm (400 đ / 1 cổ phiếu) so với lệnh vừa thực hiện trước đó là 15.800 đ / 1 cổ phiếu.

2. Phương thức khớp lệnh: Khớp lệnh liên tục (sàn HCM là khớp lệnh định kỳ).

- Các lệnh nhập vào hệ thống sẽ được tự động khớp ngay với các lệnh đối ứng có mức giá thoả mãn tốt nhất đã chờ sẵn trong hệ thống. Tức là, nếu thoả mãn về giá thì các lệnh mua có mức giá cao nhất sẽ được khớp với các lệnh bán có mức giá thấp nhất. Mức giá thực hiện được xác định là mức giá của lệnh được nhập vào hệ thống trước. Vì vậy xảy ra hiện tượng có người khớp được giá cao, người khớp được giá thấp. Trong khi theo phương thức khớp lệnh định kỳ của sàn HCM thì dù bạn đặt lệnh như thế nào nhưng nếu thỏa mãn điều kiện khớp lệnh thì khi kết thúc phiên khớp lệnh, các nhà đầu từ đều khớp lệnh chung ở một mức giá cuối cùng (mức giá có khối lượng khớp nhiều nhất).

- Nếu ở cùng một mức giá mà có nhiều lệnh mua/lệnh bán thì lệnh nào nhập vào hệ thống trước sẽ được thực hiện trước.

- Các lệnh có thể được thực hiện một phần hoặc toàn bộ (nếu các lệnh đối ứng đáp ứng được toàn bộ khối lượng). Các lệnh chưa được thực hiện hoặc mới thực hiện một phần sẽ được lưu lại trên hệ thống để chờ thực hiện với các lệnh mới.

3. Đầu tư cổ phiếu trên sàn giao dịch HN đòi hỏi người chơi phải theo dõi liên tục để đưa ra những quyết định chính xác và kịp thời.

- Như đã nói ở trên, các cổ phiếu niêm yết trên sàn HN được thực hiện phương thức khớp liên tục. Lệnh nhập vào hệ thống là khớp ngay nếu thỏa mãn điều kiện mà không cần phải chờ xem kết quả vào cuối phiên. Vì vậy xảy ra hiện tượng có người khớp được giá cao, người khớp được giá thấp. Chỉ cần một quyết định cuối cùng trong 1 thời điểm giao dịch, bạn có thể được lãi cả triệu đồng hoặc mất đi cả chục triệu đồng. Trong khi theo phương thức khớp lệnh định kỳ của sàn HCM thì dù bạn đặt lệnh như thế nào nhưng nếu thỏa mãn điều kiện khớp lệnh thì khi kết thúc phiên khớp lệnh, các nhà đầu từ đều khớp lệnh chung ở một mức giá cuối cùng (mức giá có khối lượng khớp nhiều nhất).

- Đây là phương pháp khớp lệnh tiên tiến, linh hoạt, tránh được hiện tượng tắc nghẽn khi lệnh đổ vào ồ ạt. Kích thích được khả năng đấu trí và sự nhạy cảm của các nhà đầu tư. Đặc biệt là một số thủ thuật che giá như trên bảng điện tử khớp lệnh định kì của sàn giao dịch HCM đều bị vô hiệu hóa vì khi lệnh trên sàn HN đã thỏa mãn điều kiện khớp là được đẩy ra bên ngoài khu vực thể hiện khối lượng khớp lệnh ngay. Các mức giá còn lại trên bảng điện tử là các mức giá đang chờ được khớp.

- Khi giao dịch cổ phiếu niêm yết trên sàn HN, nhà đầu tư được quyền yêu cầu sửa lại mức giá đặt lệnh trước đó một cách thoải mãi. Ví dụ, bạn đang đặt bán cổ phiếu PPC giá 27 nhưng bạn nhận thấy lệnh của bạn không thể khớp được, trong khi lệnh chào mua trên sàn chỉ chấp nhận mua PPC ở mức giá 26.7 thôi. Trong trường hợp này, bạn có thể yêu cầu nhân viên nhận lệnh sửa lại mức giá đặt bán cho bạn xuống thành 26.7 để cho khớp được với giá chào mua đang chờ sẵn trong hệ thống.

- Cũng vì đặc tính khớp lệnh liên tục của sàn HN nên nhiều khi lệnh của bạn đặt vào có thể sẽ được khớp ở nhiều mức giá khác nhau. Trong ví dụ trên bảng điện tử trên. Nếu bạn muốn mua 10.000 cổ phiếu Phả Lại thì bạn có thể đặt mua theo 2 cách là mua 8.300 PPC giá 26.7 + 1.700 giá 26.9 hoặc đặt luôn 1 lệnh mua 10.000 PPC giá 26.9. Dù bạn đặt theo cách nào thì cuối cùng bạn cũng khớp được 10.000 PPC với kết quả là 26.8 mua được 8.300 PPC và 26.9 mua được 1.700 PPC.

Cách khớp lệnh giao dịch của sàn giao dịch Hà Nội đang phát huy được những ưu điểm khi mà TTCK VN nóng lên trong thời gian vừa qua. Vì vậy, phương thức khớp lệnh liên tục này sẽ được TTGDCK HCM áp dụng vào cuối năm nay. Khi đó thị trường sẽ sôi động hơn rất nhiều. Nếu theo dõi thường xuyên và liên tục, các nhà đầu tư có thể kiếm tiền chênh lệch chỉ ngay trong một phiên giao dịch, cứ lên sàn là có tiền, cứ đặt lệnh là mất tiền (như trong phim) không cần biết thị trường lên hay xuống.

[duonghoanghiep]

(tiếp theo)

Giá tham chiếu là cố định cho tất cả các phiên trong 1 ngày giao dịch.
- Giá tham chiếu (đối với sàn giao dịch HN): là bình quân gia quyền của các mức giá giao dịch trong phiên giao dịch của ngày giao dịch trước đó.



Ví dụ: Giá khớp lệnh bình quân hôm nay của cổ phiếu PPC là 28.9 thì giá tham chiếu của PPC cho phiên giao dịch ngày mai sẽ là 28.9. Tương tự giá khớp lệnh bình quân hôm nay của cổ phiếu TKU là 26.2 thì giá tham chiếu của TKU cho phiên giao dịch ngày mai là 26.2

- Trong ví dụ trên bạn hỏi tại sao đặt mua PPC 10.000 giá 26.9 không khớp giá 26.9 mà lại khớp giá thấp hơn là vì lệnh bán 26.8 đã được nhập vào hệ thốn gtừ trước đó. Theo nguyên tắc khớp lệnh liên tục thì giá khớp sẽ là giá được nhập vào hệ thống trước.

Trước khi giới thiệu qua các dạng bảng điện tử tiếp theo thì mình xin nhận xét ưu nhược điểm của các bảng điện tử trực tuyến, riêng bảng điện tử của TTGDHN để khi nào giới thiệu thì mình sẽ nhận xét. Trong phần nhận xét này, mình chưa đề cập đến tốc độ truy cập vì đây chỉ là phần kĩ thuật.

1. Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Việtt Nam - BSC: Công ty này sử dụng 2 loại bảng điện tử trực tuyến là bảng dọc và bảng ngang

- Bảng dọc: Là loại bảng mà mình đã giới thiệu với các bạn ở phía trên. Ưu điểm: Dễ xem, dễ hiểu, dễ đọc và đầy đủ thông tin nhất trong số các loại bảng giá trực tuyến hiện nay. Bởi vì bảng này thể hiện được cả giá trần, giá sàn và giá mua tốt nhất được đặt cạnh giá bán tốt nhất. Nhược điểm, các thuật ngữ trong bảng không phải là tiếng Việt, tuy nhiên các thuật ngữ tiếng Anh này cũng theo chuẩn mực quốc tế nên rất đơn giản trong việc làm quen. Xem bảng giá này tại đây:[Đăng nhập để xem liên kết. ]

- Bảng ngang: Là loại bảng giống với bảng giá của các công ty chứng khoán khác hiện nay đang dùng. Ưu điểm: Sử dụng các thuật ngữ tiếng Việt, giá bán tốt nhất và giá mua tốt nhất được đặt cạnh nhau nên dễ theo dõi. Nhược điểm: Không thể hiện được giá trần và giá sàn nên khó cho việc đặt lệnh. Xem bảng giá này tại đây:[Đăng nhập để xem liên kết. ]

Ngoài ra, BSC có bảng giá trực tuyến truy cập nhanh qua ĐT di động tại địa chỉ:[Đăng nhập để xem liên kết. ]

2. Bảng giá của Công ty chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương Việt nam - VCBS: Sử dụng loại bảng ngang. Xem bảng giá này tại đây:[Đăng nhập để xem liên kết. ]

- Ưu điểm: Sử dụng thuật ngữ Tiếng Việt, đầy đủ thông tin.
- Nhược điểm: Giá mua tốt nhất và giá bán tốt nhất không được đặt cạnh nhau nên hơi khó theo dõi.

3. Bảng giá của Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt - BVSC: Sử dụng loại bảng ngang. Xem bảng giá này tại đây:[Đăng nhập để xem liên kết. ]

- Ưu điểm: Sử dụng tiếng Việt.
- Nhược điểm: Không hiện thị giá trần và giá sàn nên bất tiện cho việc ra quyết định đặt lệnh.
Ý kiến cá nhân: Tôi không tin tưởng lắm vào giá thể hiện trên bảng giá của BVSC vì ngay tại thời điểm tôi gửi bài này đã thấy giá khớp lệnh của phiên ngày hôm trước toàn là đi xuống, không giống với kết quả trên bảng của BSC và VCBS.

4. Bảng giá của Công ty Cổ phần Chứng khoán Sài Gòn - SSI: Sử dụng loại bảng ngang. Xem bảng giá này tại đây:[Đăng nhập để xem liên kết. ]

- Ưu điểm: Không có gì để nói.
- Nhược điểm: Chỉ sử dụng thuật ngữ tiếng Anh, không có gì là dễ hiểu cho các nhà đầu tư mới tham gia thị trường, không xác định mức giá trần và giá sàn. Màu sắc lòe loẹt, phông chữ khônng được nét , không chuyên nghiệp, khó theo dõi.

Hiện nay, 2 bảng giá giao dịch được theo dõi và truy cập nhiều nhất là bảng giá của BSC và VCBS. Các báo điện tử cũng lấy bảng giá của 2 công ty này cho trang của mình. Mỗi người có một cách xem và đánh giá khác nhau về mỗi bảng giá của các công ty chứng khoán. Sự đánh giá còn phụ thuộc vào việc bạn đang quen theo dõi bảng nào. Với riêng cá nhân mình thì mình thường xuyên theo dõi bảng giao dịch của BSC vì bảng giá của BSC có 1 ưu điểm nổi bật mà các bảng giá của công ty khác không có. Đó là trong khi bạn đang theo dõi bảng giá thì bạn có thể nhấn chuột vào bất ký loại chứng khoán nào trên bảng giao dịch là bạn có thể xem được đầy đủ thông tin về loại chứng khoán đó từ quá khứ đến hiện tại.
Nguồn: sàn giao dịch chứng khoán OTC

[Tr.Giang]

Dễ hiểu quá. Có còn ai thắc mắc gì nữa không thì để sư huynh Hiệp pót bài lên tiếp?

[duonghoanghiep]

Thị trường chứng khoán
Các nhà đầu tư tại sàn chứng khoán Sài Gòn. Ảnh: Thanh Đạm
Lúc nóng, lúc lạnh, lúc trồi, lúc sụt, lúc gây thất vọng ê chề, lúc tràn trề hy vọng… Đó là bức tranh đa màu của thị trường chứng khoán (TTCK) ở khắp nơi trên thế giới. Chỉ có một điều chung: Việc tồn tại TTCK là tất yếu, là bộ phận hữu cơ của mọi nền kinh tế.
Chỉ riêng trong năm 2006 đã có 120 công ty niêm yết trên sàn giao dịch TP.HCM và Hà Nội. Nguồn vốn nước ngoài đổ vào thị trường tăng gấp năm lần so với năm trước. Đến hết năm 2006, TTCK Việt Nam đã đạt 17% GDP, nghĩa là đã vượt mục tiêu từ 10 – 15% Chính phủ đặt ra cho năm 2010. Đây là diễn biến đầy bất ngờ của TTCK với sự tăng trưởng ngoài dự tính của không chỉ các nhà quản lý, mà của cả các nhà đầu tư.
Thị trường chứng khoán là gì?
Lần giở lại lịch sử, khái niệm “chứng khoán” ngôn ngữ gốc la-tinh là “bursa”, nghĩa là “ví đựng tiền”. Thời “tiền sử” của chứng khoán khởi đầu tại một số thành phố của Italy từ thế kỷ 12, tiếp đó lan sang Bỉ. Tuy nhiên mãi đến năm 1631, với việc hình thành TTCK Amsterdam (Hà Lan), trao đổi chứng khoán mới lan rộng ra khắp Tây Âu.
Cùng với sự ra đời của các phương tiện giao dịch hiện đại hơn, hàng hóa của thị trường cũng phong phú hơn, bao gồm các chứng chỉ có giá, cổ phiếu, hối phiếu và trái phiếu. Ở TTCK Amsterdam người ta đã tạo lập được cơ cấu phức tạp và đã hợp nhất cả TTCK, thị trường tiền tệ và thị trường ngoại hối. Trong khi đó, ở Mỹ, Anh thị trường vốn được tách ra khỏi thị trường hàng hoá.
Cuộc cách mạng kỹ thuật trong thế kỷ 19 đã mở ra những tiềm năng mới cho phát triển kinh tế và thúc đẩy sự gia tăng đột biến của TTCK và trong những năm 1920, TTCK bắt đầu sôi động ở Mỹ.
Tuy nhiên do thiếu sự quản lý nhà nước, do phát hành CK bừa bãi và nạn đầu cơ đã dẫn đến sự đổ vỡ của TTCK New York. Đó cũng là nguyên nhân làm bùng nổ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới năm 1929 – 1933.
Tại châu Á, TTCK đầu tiên xuất hiện ở Nhật Bản, Trung Quốc. Tuy nhiên, TTCK ở Trung Quốc bị thủ tiêu vào năm 1952 và được mở lại 35 năm sau đó. Tương tự, ở Nga, TTCK được phát triển mạnh mẽ từ thời vua Peter Đệ nhất, bị đóng cửa năm 1917, sau đó được phục hồi khi Lênin thực hiện chính sách kinh tế mới, rồi lại bị giải thể vào đầu năm 1930 với lý do “những phần tử phi XHCN” và được thành lập lại vào năm 1988.
Chức năng của TTCK
Chức năng quan trọng nhất của TTCK là huy động vốn. Trong nền kinh tế thị trường, hệ thống ngân hàng, tín dụng không thể đáp ứng đủ nhu cầu về vốn. Trong khi đó, TTCK ở nhiều nước lo được khoảng 50% nhu cầu vốn cho toàn xã hội.
Chức năng thứ hai là điều tiết nền kinh tế thị trường thông qua hoạt động phân phối và phân phối lại các nguồn vốn đầu tư. Toàn bộ quá trình này được thể hiện thông qua chỉ số chứng khoán trên thị trường tài chính, bởi chỉ số này phản ánh động thái và là hàn thử biểu để đo “nóng” – “lạnh” của nền kinh tế thị trường.
Chức năng thứ ba của TTCK là thúc đẩy quá trình toàn cầu hoá thị trường tài chính và nền kinh tế thế giới nói chung. Từ những năm 1970, sự phát triển của TTCK ở những nước có nền kinh tế phát triển nhất đã thúc đẩy sự ra đời các trung tâm tài chính chi phối thị trường tài chính toàn cầu như New York, Tokyo và London.
Lưu thông chứng khoán đang từng bước trở thành một kênh thống nhất trên toàn bộ hành tinh. Một chức năng cực kỳ quan trọng của TTCK đối với các nền kinh tế chuyển đổi là việc thúc đẩy cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước.
Có thể nói, chứng khoán và TTCK là sản phẩm trực tiếp và tất yếu của sản xuất và trao đổi hàng hoá. Chứng khoán là hình thái biểu hiện cao nhất của giá trị, còn TTCK là biểu tượng của sự phát triển các quan hệ kinh tế, quan hệ sản xuất trong các nền kinh tế thị trường. TTCK là bộ phận tất yếu của thị trường tài chính và là bộ phận quan trọng nhất của thị trường vốn.
TTCK lúc đầu xuất hiện tự phát, nhưng từ khi chủ nghĩa tư bản bước sang giai đoạn độc quyền nhà nước, TTCK đã phát triển tự giác dưới sự điều khiển của nhà nước
TTCK trong các nền kinh tế chuyển đổi
Mặc dù TTCK là sản phẩm hợp quy luật của sự phát triển kinh tế hàng hóa, đồng thời đã thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế thị trường, nhưng quá trình phục hồi của nó trong các nền kinh tế chuyển đổi mang một số đặc điểm cơ bản khác với TTCK ở các nước phát triển.
Thứ nhất, việc thiết lập lại TTCK ở các nước XHCN cũ đã được các Chính phủ chủ động tiến hành. Nếu như việc hình thành TTCK ở các nước khác phải trải qua một giai đoạn phát triển lâu dài của “thị trường hè phố”, thì ở các nền kinh tế chuyển đổi quá trình này diễn ra trong thời gian rất ngắn và có sự quản lý của chính phủ.
Hai là, sự hình thành TTCK liên quan trực tiếp tới quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Các công ty cổ phần ở các nước Liên Xô và Đông Âu cũ được hình thành thông qua việc phát hành các chứng chỉ tư nhân hóa rồi sau đó chuyển thành cổ phiếu. Chỉ riêng ở Nga tính đến 1996 đã tạo ra được hơn 40.000 CTCP.
Thứ ba, việc thiết lập TTCK phải gắn liền với việc áp dụng kỹ thuật cao, công nghệ mới nhất.
Thứ tư, cùng với việc hình thành TTCK quốc gia phải có sự liên kết với TTCK thế giới.
Ngoài các đặc điểm trên, TTCK ở các nền kinh tế chuyển đổi còn mang lại rủi ro tương đồng. Đó là tình trạng kém thanh khoản của các cổ phiếu do các CTCP hình thành từ những DNNN kém hiệu quả.
Bên cạnh đó, do trái phiếu của chính phủ có thu nhập quá cao đã kích thích đầu cơ và cuối cùng dẫn đến khủng hoảng năm 1997. Nhiều kẻ hưởng lợi nhuận siêu ngạch đã nổi lên do ưu thế về kinh tế và chính trị, kể cả việc độc quyền thông tin về nội bộ doanh nghiệp và sự thiếu hiểu biết của các nhà quản lý. Đó cũng là một trong những lý do giải thích tại sao có nhiều nhà tỷ phú mới xuất hiện tại các nền kinh tế chuyển đổi.
Ở châu Á
Điểm lại 30 năm hoạt động của TTCK các nước đang phát triện châu Á, người ta cũng không khó gì để nêu ra một số đặc điểm rất đáng quan tâm. Từ Hàn Quốc đến Hồng Kông…, qua Thái Lan, nét chung nhất vẫn là các chính phủ trực tiếp chỉ đạo TTCK ngay khi vừa thành lập, trước hết là sử dụng những biện pháp kích thích phát hành CK. Những doanh nghiệp nào có đủ điều kiện mà không phát hành CK thì sẽ gặp khó khăn trong huy động vốn từ ngân hàng.
Hai là thúc đẩy thị trường tiền tệ làm tiền đề cho việc lập TTCK. Ba là tìm cách thu hút vốn nước ngoài để kích thích TTCK trong nước. Bốn là cổ phần hóa DNNN. Đặc điểm thứ năm là do thiếu kinh nghiệm tổ chức – quản lý nên hầu hết các TTCK đều không kiểm soát được các hoạt động đầu cơ. Hoạt động đầu cơ đã thúc đẩy sự sụp đổ của TTCK ở Hàn Quốc năm 1962, rồi ở Hồng Kông cuối năm 1974 – vốn được gọi là “casino lớn nhất châu Á”.
Thứ sáu là TTCK ở khu vực này bất chấp thăng trầm vẫn phát triển với tốc độ cực lớn. Ngay từ năm 1985, nhiều sở giao dịch CK ở châu Á đã giữ được vị trí then chốt trên TTCK thế giới, đó là SGD Bangkok đạt vị trí thứ 7, SGD Hồng Kông thứ 16, SGD Singapore thứ 18 về dung lượng giao dịch. Có được những thành tựu trên chính là nhờ việc áp dụng kinh nghiệm của phương Tây và Nhật Bản và nhờ tốc độ tăng trưởng cao ở các nền kinh tế khu vực này
Còn TTCK Trung Quốc, vừa mang đặc điểm của một nền kinh tế chuyển đổi, lại vừa có những nét chung của một nền kinh tế đang phát triển của châu Á, vừa có cái riêng mang màu sắc Trung Quốc.
Năm 1085, TTCK đầu tiên được hình thành ở Thẩm Dương, sau đó là Thượng hải, Thẩm Quyến, Tân An… do chính quyền đại phương thiết lập mang tính thử nghiệm. Trung Quốc chọn việc phát hành trái phiếu là tiền đề cho việc tái thiết TTCK.
Mãi đến năm 1989, UBCKNN Trung Quốc mới được thành lập, là tổ chức trực thuộc chính phủ. Cuối những năm 1990 quy mô của TTCK Trung Quốc đã lên đến 42,7 tỷ USD. Việc quản lý thị trường này được thực hiện tương tự như ở Mỹ, hệ thống giao dịch chứng khoán tự động được thiết lập ngay từ năm 1990 ở Bắc Kinh.
Ngay từ đầu những năm 1980, Trung Quốc đã thực hiện phát hành trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp trên các TTCK phương Tây và Nhật Bản. Sau nhiều năm phát triển bình thường, trong nửa cuối năm 2006, TTCK ở Trung Quốc bùng nổ.
Chỉ số Shanghai Composite đạt kỷ lục 2.675 điểm vào phiên giao dịch cuối cùng của năm, tăng 130%. Một trong những lý do khiến TTCK TQ bùng nổ là Chính phủ cho phép chuyển đổi những cổ phiếu thuộc sở hữu nhà nước (vốn không được mua bán) thành CP phổ thông và bán ra thị trường.
Về đại thể, có thể nhận thấy rằng: cái khác so với TTCK ở các nền kinh tế chuyển đổi châu Âu là ở chỗ sự hình thành và phát triển TTCK ở TQ được thực hiện một cách tuần tự, được diễn ra trên cơ sở ổn định chính trị và kinh tế vĩ mô. Trong lúc châu Á chìm trong khủng hoảng tài chính (1997 – 1998) thì TTCK ở TQ vẫn phát triển khá ổn định và hiệu quả.
TTCK ở Việt Nam
Không nằm ngoài quy luật khách quan, TTCK ở Việt Nam đã được hình thành và phát triển với việc thành lập UBCKNN ngày 28/11/1996. Từ tháng 3/2004, UBCKNN là một bộ phận của Bộ Tài chính. Phải mất 10 năm thăm dò, thử nghiệm, TTCK Việt Nam đã bùng nổ vào năm 2006 song hành cùng với những kỷ lục mới xuất hiện trong nền kinh tế nước nhà.
Khác biệt đầu tiên của TTCK Việt Nam năm qua so với trước là sự góp mặt đông đảo của các tổ chức tài chính nước ngoài có tiềm lực mạnh, thậm chí của các định chế tài chính xuyên quốc gia. Điểm nổi trội của TTCK năm 2006 là sự nở rộ các hình thức kinh doanh CK như các quỹ đầu tư, công ty quản lý quỹ, công ty CK.
Cùng với đó là sự xuất hiện một tầng lớp đông đảo có nhu cầu giao tiền cho các định chế chuyên nghiệp quản lý, đầu tư. Bên cạnh đó, như thường lệ là những người chơi chứng khoán theo tâm lý “phong trào”. Tuy nhiên, thị trường bây giờ không còn dễ bị thao túng bởi một số ít các nhà đầu tư như trước.
TTCK Việt Nam năm 2007 sẽ ra sao?
Sau khi luật CK và các văn bản luật khác có hiệu lực từ 1/1/2007, theo ý kiến của các chuyên gia, TTCK Việt Nam năm nay có nhiều hứa hẹn chuyển biến tích cực. Dòng vốn đầu tư gián tiếp từ nước ngoài sẽ rất thuận lợi vào Việt Nam chủ yếu là của các quỹ đầu tư, tập đoàn tài chính với chiến lược đầu tư dài hạn.
Tỷ lệ vốn đầu tư gián tiếp ngắn hạn hiện nay chỉ chiếm khoảng 1% nên khó có khả năng rút vốn ồ ạt chuyển ra nước ngoài một khi có sự cố nào đó xảy ra. Tuy nhiên, nguồn đầu tư vào CK sẽ bị tác động không nhỏ bởi quy định cấm không cho vay không có bảo đảm đối với các khoản vay nhằm đầu tư, kinh doanh CK. Trên thực tế, mấy năm qua đã có nhiều nhà đầu tư phá sản do vay tiền ngân hàng để kinh doanh chứng khoán.
Năm 2007 sẽ chứng kiến một nguồn cung lớn gồm cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư, trái phiếu chuyển đổi sẽ bước lên sàn giao dịch do việc Thủ tướng đã phê duyệt danh sách 53 tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước sẽ thực hiện CPH trong giai đoạn 2007 – 2010.
Chắc chắn năm nay TTCK Việt Nam lại ghi nhận những kỷ lục mới khi xuất hiện cổ phiếu của các “đại gia” như bốn ngân hàng thương mại quốc doanh, các cổ phiếu bia rượu và của các công ty điện thoại di động.
Trên thị trường trái phiếu, ngoài trái phiếu chính phủ, sẽ có số lượng trái phiếu lớn của các tập đoàn phát hành như Điện lực, Dầu khí, Công nghiệp tàu thủy… Theo nhận định của các chuyên gia, tổng giá trị niêm yết cổ phiếu vào cuối năm 2007 sẽ tăng khoảng 3 lần và đến cuối năm 2008 sẽ tăng gấp 5 lần hiện nay.
TTCK Việt Nam đang tăng trưởng quá nóng cả về chất lượng hàng hoá và giá cả CK. Tuy nhiên nếu quản lý tốt, thông tin công khai, minh bạch, chất lượng cổ phiếu tốt thì TTCK sẽ tăng trưởng ổn định. Từ nay cung – cầu đều tăng trưởng tốt giúp thị trường không bị sốc mạnh.
Tuy nhiên theo ông Lê Xuân Nghĩa, Vụ trưởng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, điều đáng lo ngại là ở Việt Nam cả thị trường tự do và chính thức đều có dấu hiệu cho thấy có hoạt động [Đăng nhập để xem liên kết. ]
Các thông tin chính thức từ doanh nghiệp niêm yết chưa hẳn là trung thực, trong khi đó các nhà môi giới lại có những thông tin trung thực từ công ty. Theo ông, các công ty kiểm toán độc lập của Việt Nam gần như không chịu sự kiểm soát nào của cơ quan cấp trên. Vì thế, cách hữu hiệu là Quốc hội có cơ quan giám sát thực sự, giám sát lại các cơ quan giám sát của thị trường.
Cạnh đó, mô hình quản lý nhà nước đối với TTCK Việt Nam còn chưa thật rõ ràng: theo mô thức ngân hàng hay hỗn hợp? Phương tiện kỹ thuật phục vụ giao dịch CK khi nào sẽ đáp ứng nổi tốc độ tăng trưởng phi mã của thị trường này? Các chuyên gia còn nhất trí, chưa bao giờ Việt Nam thiếu nhân sự tài chính – ngân hàng trầm trọng như hiện nay.
Theo Nguyễn Xuân – Thế giới & Việt Nam (Đăng lại trên báo Tuổi Trẻ 29 /1/ 2007)