Bão từ ảnh hưởng đến tim mạch và thần kinh

[LeGiangLA]

Bão từ ảnh hưởng đến tim mạch và thần kinh

Hiện tượng cực quang trong các trận bão từ
Hôm nay và ngày mai, 23 - 24/9, hiện tượng nhiễu loạn từ có thể xảy ra. Đây là hiện tượng tự nhiên hoạt động theo chu kỳ. Theo các nhà khoa học, vào thời điểm xảy ra bão từ, số người mắc bệnh tim mạch và thần kinh tăng 30-40%, số người tử vong cũng cao hơn những ngày bình thường.
Các nhà khoa học VN yêu cầu phương tiện thông tin đại chúng đính chính rằng đây chỉ là hiện tượng nhiễu loạn từ, “nhằm tránh gây hoang mang cho dư luận” - PGS.TS Hà Duyên Châu, Phó Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu nói.
Hiện tượng thiên nhiên kỳ thú
Bốn năm sau khi kết thúc chu kỳ 11 năm, thượng tầng khí quyển Trái Đất có thể lại trải qua một trận nhiễu loạn từ trường do chùm khí siêu nóng nặng vài tỷ tấn từ Mặt Trời gây ra.
Cơn bão này xuất phát từ một trong những vết đen lớn nhất trên bề mặt Mặt Trời được phát hiện từ vài năm nay. Mấy ngày qua, xảy ra một vài lần các khí siêu nóng bùng phát trên các vết đen có kích thước gần bằng Mộc Tinh, tức 10 lần bề mặt Trái Đất.

Không may là Trái Đất nhỏ bé của chúng ta nằm trên đường truyền phát trực tiếp và cực nhanh của cái gọi là bùng phát khổng lồ hào quang (CME) với tốc độ một triệu dặm một giờ (1,6 triệu khm/h). Các hệ thống viễn thông, máy nhắn tin, điện thoại tế bào, đường dây điện cao thế, các đường ống dẫn dầu, rất có thể bị tổn thương trong 24 giờ đầu tiên kể từ khi nó đến Trái Đất.
Tương tác với từ trường Trái Đất, những cơn gió Mặt Trời năng lượng cao sản sinh bởi các CME thường tạo ra những ánh sáng rực rỡ vào ban đêm ở Nam và Bắc cực. Đương nhiên không phải tất cả các CME đều gây ra hiện tượng cực quang.
Điều đáng chú ý nữa là bão từ có ảnh hưởng tới điện thoại di động vì bão từ tác động đến vệ tinh mà điện thoại di động sử dụng các số liệu lấy từ vệ tinh. Tuy nhiên, trận nhiễu từ hôm nay và ngày mai ít có khả năng ảnh hưởng tới điện thoại di động.
Chưa có nghiên cứu nào về ảnh hưởng đến sức khỏe
Nhiễu loạn từ xảy ra đây nhất là ngày 11/9 và 17/9/2005. Rất tiếc cho tới thời điểm này ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào về ảnh hưởng của bão từ đến sức khỏe. “Bão từ đúng là ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là với bệnh tim mạch - PGS.TS Hà Duyên Châu nói - Trận bão từ năm 2001 cũng khiến bản thân tôi nhức đầu, mệt mỏi”.
Các nhà y học quốc tế chỉ ra rằng, vào thời điểm xảy ra bão từ, số người mắc bệnh tim mạch và thần kinh tăng 30-40%, số người tử vong cũng cao hơn những ngày bình thường. Cơ quan nghiên cứu của Nga còn chứng minh một số tai nạn máy bay trùng với thời điểm diễn ra bão từ. Có khả năng, từ trường trong bão từ tác động vào não của phi cơ khiến cho họ mất các phản ứng thông thường.
Đối phó với nguy cơ bão từ cực đại quay trở lại “thăm” Trái Đất vào năm 2011- 2012, nhiều người cho rằng cơ quan chăm sóc sức khỏe nhân dân không thể dửng dưng mãi. Phản ứng trước sự sốt ruột chính đáng của dư luận, không phải Bộ Y tế mà là, Viện Khoa học Việt Nam tỏ ra sẵn sàng bắt tay vào cuộc.
“Chúng tôi đang có ý định triển khai sớm các nghiên cứu về bão từ liên quan tới sức khỏe” - PGS Châu cho biết.
Còn với trận nhiễu loạn từ này cường độ 50-70 nT (nano tesla), xấp xỉ hoặc thấp hơn mức trung bình của bão từ yếu, nhà khoa học cho rằng không nên quá lo ngại. Những người bình thường sẽ không thể cảm nhận được. Chỉ những người mẫn cảm với từ trường (người bị các bệnh thần kinh và tim mạch) có thể có một vài cảm giác đặc biệt như mệt mỏi, đau nhức xương, bồn chồn.
Nhiều người cũng cho rằng, cho dù chưa có nghiên cứu, vẫn nên chủ động thông báo trước thời điểm xảy ra cũng như các biện pháp phòng tránh cho những nhóm bệnh nhạy cảm nhất đối với hiện tượng tự nhiên này.
“Nếu có điều kiện, đúng là nên thông báo vì các nước trên thế giới đều làm thế - PGS Châu chia sẻ và nhấn mạnh đến nguyên nhân quan trọng nhất khiến Viện Vật lý Địa cầu không làm được việc đó là do kinh phí - Không có kinh phí, chúng tôi không thể thông tin kịp thời mỗi khi có bão từ”.
Biên độ bão từ ngày 17/9/2005 tại Hà Nội là 30 - 40 nT, ngày 11/9/2005 là 242 nT. Sự biến đổi đột ngột này tác động vào các tế bào mang từ trong tim và não. Người mắc các bệnh áp huyết cao, tim mạch, thần kinh, v.v..., dễ tử vong. Người bình thường gặp bão từ rất mỏi mệt, làm việc kém hiệu quả hơn so với bình thường.
Trong thời gian xảy ra nhiễu loạn từ mấy hôm trước, tỷ lệ bệnh nhi nhập viện do viêm đường hô hấp với triệu chứng sốt, ớn lạnh, nhức đầu, đau toàn thân, mệt mỏi, chán ăn, v.v..., cũng có dấu hiệu tăng và nhiều bệnh viện quá tải.
Việt Nam chưa có điều kiện đưa bệnh nhân tim mạch vào lồng Faraday để tránh bão từ. Song, TS Vật lý Nguyễn Văn Khải cho biết, ngồi trong ô tô hoặc trong nhà có nhiều khung sắt thép cũng giảm thiểu tác động của bão từ. Theo Th.S Trần Hồng Ngãi, Học viện Y- Dược học cổ truyền VN, trong thời gian xảy ra bão từ, bệnh nhân tim mạch, thần kinh, áp huyết cao cần có người luôn ở bên cạnh để có thể cấp cứu kịp thời.
Việt Nam nằm trong vùng xích đạo từ và vì thế, ngoài ảnh hưởng trực tiếp của bão từ, còn chịu ảnh hưởng của dòng điện xích đạo. Vào thời điểm chu kỳ hoạt động 11 năm một lần của Mặt Trời như những năm 2000 và 2001, mỗi năm nước ta ghi nhận tới 60 trận bão từ. Những năm bình thường như năm nay cũng ghi nhận trung bình 7-8 trận.