Cạm bẫy tình dưới cái nhìn khoa học

[Le.Giang]

[Đăng nhập để xem liên kết. ]

Lừa phỉnh đối tượng đến chỗ chết bằng miếng mồi ngon dường như đã quá quen thuộc. Nay người ta nghĩ đến một cách khoa học hơn là sử dụng loại dục tình hương tổng hợp để quyến rũ một số loài gây hại như gián, chuột, hay nói cách khác là... cạm bẫy tình.
Nhiều năm qua, các nhà khoa học đã cố nhận diện loại hóa chất đặc biệt được tiết ra bởi giống cái, có khả năng hấp dẫn giới tính mạnh mẽ: pheromone. Loại "dục tình hương" này có thể quyến rũ con đực từ một khoảng cách rất xa, thường được các loài động vật và côn trùng sử dụng như tín hiệu gọi tình, phân biệt bầy đàn và cảnh báo nguy hiểm. Hiện tại, bí mật của pheromone đã bị lật tẩy, và xa hơn là hứa hẹn một cách tiêu diệt... "những kẻ dại gái".
Trong một bài báo trên tạp chí Science mới đây, các nhà nghiên cứu ở Đại học Cornell, New York (Mỹ), cho biết họ đã phát triển một loại bẫy nhử đặc biệt, sử dụng pheromone ở loài gián. Bên cạnh loại hóa chất gợi tình này, bẫy nhử còn chứa nguồn bệnh độc tố lây truyền qua đường sinh dục; khi những con đực không cưỡng nổi sự kích thích tình dục sẽ tự tìm đến và... nộp mạng. "Chúng tôi có thể hấp dẫn chúng đến chỗ chết bằng loại độc chất lan truyền qua đường giao phối và cuối cùng sẽ giết chết tất cả" - giáo sư Wendell Roelofs, cho biết. "Vì loài gián có tập quán thường sống thành bầy, nên khả năng quyến rũ số đông và tiêu diệt tập thể rất dễ dàng...".
Từ... mỹ nhân kế
Ý tưởng sử dụng "mỹ nhân kế" để đánh bẫy các loài vật gây hại không phải là điều mới mẻ, đặc biệt rất hữu hiệu trong việc bẫy bắt côn trùng, chủ yếu dựa trên trực giác về loại hóa chất gợi tình được tiết ra bởi hầu hết các động vật và côn trùng giống cái khi bước vào mùa động dục. Loại hóa chất này có sức hấp dẫn không thể cưỡng nổi đối với các con đực cùng loài, nhưng bạn cũng cần phải có một mồi bả hiệu quả để giết chết đối tượng ngay khi chúng tiếp cận "người đẹp". Mặc dù không lâu trước đây, các nhà khoa học đã nhận diện được pheromone và có kế hoạch sản xuất loại dục tình hương đặc trưng của mỗi loài cho mục tiêu quyến rũ con đực, song khả năng tóm gọn được tất cả lũ "đàn ông" lại không đơn giản, vì chúng vẫn còn... một cái đầu khá tinh ranh.
"Gián là một loài động vật có số lượng đông nhất thế giới, nhưng những nỗ lực tiêu diệt loài côn trùng này vẫn không mấy hiệu quả" - bác sĩ Wendell Roelofs nói. Và sau một thời gian tìm kiếm Roelofs và các đồng sự đã phát hiện một tuyến có dục tình hương pheromone nằm ngay cuối bụng con cái. Chính cơ quan bé tí này đã khiến cho biết bao lũ gián đực tìm đến bất chấp mọi khoảng cách không gian và nguy hiểm...
Đến tín hiệu gọi tình
Sau khi phát hiện ra yếu điểm ở con cái, các nhà khoa học bắt đầu tìm kiếm nguyên lý nhận tín hiệu ở con đực và đã nhận diện được cơ quan tiếp nhận loại hóa chất đặc biệt này. Đó là một cột ăng-ten thu sóng sinh học độc nhất vô nhị, có thể cho chủ thể biết khi có tín hiệu kích thích. Cột ăng-ten này là hai chiếc lông dài ở cuối đuôi, giúp lũ gián đực xác định nơi phát ra tín hiệu một cách chính xác. Các nhà nghiên cứu có thể tạo ra bằng phương pháp tổng hợp dựa trên nguyên lý tương tác điện cực; và hiện tại họ đã có một cái... "bẫy tình" thông minh.
Thế nhưng, bác sĩ Roelofs cho rằng bất cứ loại cạm bẫy nào dựa vào pheromone cũng sẽ chỉ bắt được con đực, vì loại hóa chất này không tác dụng hay đúng hơn là không có sức lôi cuốn đối với con cái. Vì vậy, ông đã nghĩ đến khả năng chọn lựa độc tố gây bệnh lan truyền qua đường sinh dục STDs. "Khi một con bị bệnh, tất cả các con khác sẽ rất khó tránh khỏi, nhất là khi chúng không có ý thức như con người", ông nói.
Và... pheromone nhân tạo
Pheromone cũng từng được biết như thành tố hóa chất có tác dụng gia tăng các phản ứng thể lý ở con người, bao gồm cả việc kích thích tình dục. Giới khoa học suy đoán rằng có thể trong quá khứ con người cũng sử dụng loại hóa chất này để liên lạc và thúc đẩy bản năng sinh lý. Thế nhưng, các nghiên cứu khoa học trước đây đã cho thấy những phụ nữ sống chung thường có sự trùng hợp về chu kỳ hành kinh, vì họ bị chi phí bởi một loại hóa chất không mùi (tức pheromone) có trong mồ hôi của nhau, đặc biệt là khu vực nách. Nhưng mãi cho đến thời gian gần đây, các nhà nghiên cứu vẫn không thể biết được cách thức và nơi nào trong cơ thể chúng ta loại hóa chất này được tiết ra cũng như có tác động ra sao đối với não bộ.
Mới đây, các nhà khoa học ở Đại học Rockefeller, New York và Đại học Yale ở Connecticut, đã phát hiện một gene nằm ở khu vực đặc biệt trên tế bào, có chức năng tạo ra vật tiếp nhận pheromone và được đặt tên là VlRLl. Gene này nắm giữ vai trò như các phân tử đặc trưng, song không giống như các gene khác ở loài động vật có vú mà mang một tác động mạnh mẽ hơn trong việc tạo ra vật tiếp nhận pheromone. Các loài động vật có vú đều có một cơ quan đặc biệt gọi là là vomeronasal organ (VNO) nằm gần mũi, có chức năng chuyển tải tín hiệu hóa chất trực tiếp đến trung tâm chính trong não bộ. Ở người, cơ quan này vẫn tồn tại từ khi còn phôi thai nhưng dường như không thực hiện tốt chức năng sau khi sinh ra. "Con người đã tận dụng cơ quan này từ lâu, nhưng đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tập trung vào vấn đề sinh học của nó" - bác sĩ Peter Mombaerts ở Đại học Rockefeller cho biết trên tạp chí Nature Genetics số ra tuần trước.
Ông và các đồng nghiệp còn phát hiện 7 cơ quan thứ yếu có liên quan nằm trong ADN, có chức năng sản sinh protein, nhưng vai trò chính yếu của chúng đã bị mất tác dụng trong suốt quá trình tiến hóa. Vì sao những gene này lại tồn tại nhưng không có tác dụng? Có thể vì trong suốt quá trình tiến hóa lâu dài, con người đã lạm dụng chúng bằng việc khai thác quá nhiều pheromone.
Công việc nghiên cứu vẫn tiếp tục để chứng minh tầm quan trọng của gene VlRLl với chức năng tạo ra vật tiếp nhận pheromone. Và một số công ty sinh học như Senomyx ở California đang có kế hoạch khai thác gien này, chủ yếu là những tác động của chúng đối với hành vi bản năng con người vốn bị kiểm soát bởi các pheromone.
Trong khi đó, một số nhà hoạt động nhân đạo đã không giấu được lo lắng khi cho rằng nghiên cứu có thể đưa đến nguy cơ lạm dụng loại dục tình hương này. Họ lưu ý các mục tiêu nhằm vào việc sản xuất loại phermone tổng hợp nên được tiến hành một cách thận trọng, vì có thể nó sẽ bị lạm dụng để thay đổi hành vi con người trong việc quảng cáo phục vụ cho các mưu đồ chính trị đen tối và thậm chí cả vấn đề công bằng xã hội.

(Theo Kiến thức ngày nay)