Web cho giới trẻ: có một đống rác!
TT - Sự bùng nổ của các trang thông tin điện tử đã kéo theo nhiều hệ lụy. Nhiều cảnh báo đã được đưa ra (“[Đăng nhập để xem liên kết. ]” - TT ngày 11 và 12-7), kenh14.vn còn được bạn đọc Tuổi Trẻ mổ xẻ với nhiều lo ngại (“[Đăng nhập để xem liên kết. ]” - TT ngày 5-11). Nhưng đó mới chỉ là một ví dụ.
Giới trẻ học hỏi được gì từ những thông tin như thế này? Với chi phí mua tên miền, thuê máy chủ lưu trữ ngày càng rẻ và nhiều phần mềm làm sẵn, chưa bao giờ việc xây dựng một trang thông tin điện tử lại dễ dàng hơn hiện nay. Song như một nhà phân tích từng nhận định, số website không tỉ lệ thuận với lượng thông tin cung cấp (chưa xét đến chất lượng thông tin) mà trái lại xã hội đang có nguy cơ phải đối mặt với những “núi rác văn hóa”.
Bát nháo thông tin
Nếu có dịp tình cờ xem qua các trang mạng dành cho giới trẻ hẳn nhiều người sẽ giật mình tự hỏi thật ra giới trẻ đang được cung cấp những thông tin gì. Với từ khóa “lộ hàng”, hệ thống tìm kiếm Google tích hợp trên kenh14.vn (chỉ tìm trong phạm vi website kenh14) cho ra cả ngàn trang nội dung. Tương tự từ khóa “ảnh nóng” cho 791 bài và “hot-girl” có 921 bài viết. Điều đáng lưu ý là trang mạng này chỉ mới được đưa vào hoạt động từ năm 2007. Trên dan…net với khẩu hiệu “Nơi kết nối cộng đồng teen Việt” là những bài viết như “16 tư thế yêu và tác dụng của nó” hướng dẫn các tư thế tình dục theo… Kama Sutra hay “teen girl 9X cởi quần trên xe buýt”. Diễn đàn 9X...vn có “9X tự sướng với chó”, “Siêu vòng 3 tuổi 9X tạo bom tấn”. Chuyên trang dành cho giới trẻ của mạng sa…vn có “Một đêm trong nhà nghỉ”, “Teen đi cắt tóc ôm”. Chủ đề nóng của viet…com là “Teen vạch áo show hàng”, “Con gái cởi trần đánh nhau”… Tất nhiên bên cạnh đó không thể thiếu những ngóc ngách của làng giải trí như chuyện ca sĩ này có “ảnh nóng”, diễn viên kia cặp với đại gia, ngôi sao ấy hút thuốc, nghiện rượu, giận chồng, hất hủi thú cưng hoặc... mất một chiếc nón... Từ số đo ba vòng, con rơi đến màu sơn móng tay của thế giới ngôi sao đều được khai thác triệt để kèm hình ảnh phục vụ độc giả 13-19 tuổi (tuổi teen).
Trường hợp các bài viết có nội dung bình thường, vô thưởng vô phạt, các “biên tập viên” sẽ biến hóa chúng thành có chuyện qua những tựa bài dạng câu hỏi lửng lơ, những dấu ngoặc kép cố tình nhằm kích thích trí tò mò của độc giả. Để thông tin việc một diễn viên (từng đóng vai ma cà rồng) dẫn con đi chơi có bài viết nhan đề “Ma cà rồng dẫn con dạo phố”. Tin về cú đột tử của một tay săn ảnh được giật tựa “Lady Gaga giết người”. Bài phỏng vấn nữ ca sĩ N.T.V. trên một tạp chí có tựa đề “Duyên chưa tới, ép ai bây giờ” bị đổi thành “Tại sao phải sinh con với Trí Nguyễn?” - vốn là câu chất vấn ngược của ca sĩ khi bị nhà báo đề nghị “thì chị sinh con với Trí Nguyễn đi”. Còn chuyện học tập thì sao? Chuyên mục “Học tập - Giáo dục” của teen…vn giới thiệu những phương cách quay cóp, các chiêu gian lận thể dục, đẳng cấp cậu ấm trong học đường. Và bởi là web “dành cho teen” nên ngôn ngữ sử dụng trên các trang mạng này hầu hết đều thuộc dạng nhí nhố, sai cả về từ vựng lẫn ngữ pháp.
Cơ quan chức năng ở đâu?
Tuy là “trang thông tin” nhưng phần lớn nội dung trên các website này đều chỉ sao chép lại từ các nơi với kiểu dẫn nguồn “theo XYZ” mà không hề có tên tác giả. Trong nhiều trường hợp, nguồn thông tin gốc không hề giống với những gì được tái bản khiến uy tín của các cơ quan báo chí chính thức ít nhiều bị ảnh hưởng. Luật Sở hữu trí tuệ ở những nơi này trở thành trò cười khi chuyện “cắt cóp”, xài chùa đã tự nhiên như không khí để thở mà ai cũng “biết rồi, khổ lắm” và… bất lực.
Ngoài những trang báo điện tử chính thức được cấp phép, phần lớn trang mạng còn lại do các doanh nghiệp xây dựng nhưng vẫn hoạt động như một cơ quan báo chí với đầy đủ chức danh như phóng viên, biên tập viên, thư ký tòa soạn. Kenh14, ngoài lực lượng phụ trách còn sử dụng nhiều cộng tác viên tuổi học trò, chưa từng được huấn luyện nghiệp vụ, khó tránh khỏi kiểu viết theo cảm tính, chủ quan vì thiếu chuyên môn. Web tuva…com còn ghi luôn vào cả tiêu đề “Báo điện tử T” dù ở cuối trang xác định giấy phép của nơi này chỉ là trang thông tin điện tử. Cũng ở nơi này, mọi bài báo sao chép từ các báo, tạp chí chính thức đều không ghi nguồn, chỉ có tên tác giả như thể đó là bài riêng của họ, do phóng viên của họ thực hiện.
Sẽ không quá khó để biết mục đích của các website chứa nội dung dạng này là lôi kéo người xem và bán quảng cáo cho các doanh nghiệp với mức giá từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Khoan không xét đến việc họ có vi phạm các quy định về quảng cáo hay không thì việc sử dụng tài sản của người khác để kinh doanh đã là hành vi phạm pháp, chưa kể trong số những website này còn có nhiều trang của cá nhân, với tên miền .vn và không hề có giấy phép.
Những “trang thông tin giải trí tổng hợp” đang thi nhau mọc lên không kiểm soát và ngày ngày đưa vào đầu giới trẻ những xu hướng thời trang, đẳng cấp sành điệu, tụ điểm ăn chơi. Giới trẻ thường có khuynh hướng học theo thần tượng. Khi thông tin một hoa hậu xác nhận sẽ chụp ảnh khỏa thân để làm từ thiện được đăng tải, khi những tấm ảnh hở hang của một nữ sinh Trung Quốc được tung ra với lý do “để vận động quyên góp từ thiện”, thì một thí sinh dự thi người đẹp tuổi học trò cũng tuyên bố sẵn sàng chụp ảnh khỏa thân với mục đích từ thiện (?!).
Rác văn hóa ở đây không chỉ là những thông tin vô bổ bị cắt xén, nhân bản mà còn là những cái có thể truyền nhiễm vào giới trẻ hôm nay, ngày mai. Các cơ quan quản lý ở đâu khi tình trạng này diễn ra công khai mỗi ngày để ung dung bước vào mỗi nhà...!?
PHẠM THÀNH NHÂN
Nhiều website đang vẽ lên một thế giới phù phiếm
Lướt qua một số trang mạng nước ngoài như Teen.com (website tuổi teen), teenmag.com (tạp chí teen), kidshealth.org (kênh sức khỏe cho người trẻ)… tôi thật sự ấn tượng từ kiểu cách trình bày đến nội dung thông tin giản dị, trẻ trung của họ.
Thử đem so sánh với các website Việt như Kenh14.vn, Hihihehe.com, Teen.vn… có lẽ sẽ thật khập khiễng. Sự khập khiễng ở đây không phải ở cách thức trình bày, trình độ kỹ thuật chuyên nghiệp của người làm website, mà chủ yếu là việc tạo dựng thông tin cho giới trẻ. Điểm qua các chuyên mục người xem chỉ thấy nào là teen shock, buôn chuyện “sao” lộ hàng, khoe hàng, chuyện teen sống thử, nghệ thuật “cưa gái”… Kèm theo đó là nhiều hình ảnh minh họa hở hang, phản cảm. Trong khi đó, các thông tin giải trí lành mạnh, có tính giáo dục, trao đổi học tập thường ít cập nhật, thay vào đó là thế giới phù phiếm, lối sống thực dụng, chụp ảnh “tự sướng”... Chúng ta có thể tìm thấy hàng trăm bài viết và hình ảnh “bẩn” trên các website loại này. Chưa hết, ngôn ngữ mà các website teen Việt sử dụng chẳng khác nào một “nồi lẩu”, khi thì pha trộn lẫn lộn tiếng Việt tiếng Anh (“10 tips chăm sóc bàn chân”…); khi thì diễn đạt thông tin bằng một câu từ không có trong tiếng Việt, thậm chí cả tiếng Anh cũng không có (như Musik, 2-Tek!, tjm 0x kg ne`, Can` Tym Gap 1 BX...). Chính việc sử dụng ngôn ngữ bừa bãi như vậy đã và đang kéo theo những hệ lụy xấu đến độc giả tuổi teen.
TIẾN THÀNH
___________________
Từ hàng ghế khán giả
* Tò mò hay ham thích?
Không phải đến bây giờ người ta mới hỏi “Kênh 14 đang làm gì với giới trẻ?”. Hàng loạt thông tin sai lệch từ lối sống, thời trang, giải trí đã được đăng tải một cách tự do và thoải mái. Điều đáng nói ở đây khi dùng trang thông tin đánh giá Alexa về lượt truy cập, “Kênh 14” đạt kỷ lục cao về lượt truy cập của các trang web tại Việt Nam. Thực tế đó cho thấy giới trẻ quan tâm đến trang thông tin đó là vì tò mò hay thật sự ham thích?
Sẽ không lạ lùng khi trên mạng xã hội người ta thành lập những câu lạc bộ, hội nhóm với tên gọi “Tôi không thích Kênh 14” (tại Facebook) nhưng rồi lượt truy cập vẫn cao. Điều này cho thấy giới trẻ vẫn vào thường xuyên để xem thử hôm nay có gì mới hoặc thôi kệ cứ xem thử. Một thành viên trong nhóm “Kênh 14” có lần bảo với tôi: “Thành công của Kênh 14 là bị người ta ghét nhưng vẫn vào xem” (!?).
Bản thân tôi thật sự lo sợ em gái mình sẽ chạy theo thời trang mà lơ đãng chuyện học. Tôi rất mong các nhà chức trách lên tiếng để con em chúng tôi không phải bị nhiễm độc thế này nữa!
ĐỨC TOÀN
(ủy viên ban chấp hành Hội Sinh viên Đại học Ngoại thương cơ sở 2 tại TP.HCM)
* Không nên phủ nhận tất cả
Tụi em thường xuyên click vào kenh14.vn, nhiều ý kiến cho rằng kênh này có quá nhiều bài lá cải về các ngôi sao, “lộ hàng”, “ảnh nóng”… Nhận định này là bất công. Nếu tính riêng báo mạng, đâu chỉ kenh14.vn mới có cách tiếp cận giật gân kiểu đó, nhiều trang web chính thống của người lớn (...) cũng ngập tràn thông tin kiểu như vậy. Người lớn khuyên bảo tụi em không nên đọc kenh14.vn nhưng nếu tụi em click vào những trang chính thống này, nội dung lẫn cách thể hiện thông tin giải trí cũng đâu có gì khác biệt !?
Em nghĩ thay vì phủ nhận hoàn toàn những đóng góp truyền thông của kenh14.vn cho tuổi teen, chúng ta cần quan tâm đến việc chấn chỉnh nội dung giải trí của trang web này sao cho bổ ích hơn. Một khi có thể bỏ được phong cách “tôn sùng hot boy, hot girl”, kiểu dùng tiếng Anh biến tướng và có định hướng giáo dục rõ ràng, em nghĩ kenh14.vn vẫn có khả năng phát triển mạnh, ít nhất là trong mắt độc giả tuổi teen, đối tượng luôn rất thích thú với thông tin giải trí…
baochau.susu@...
....................
Ý kiến bạn đọc TTO
Đọc bài "Web cho giới trẻ: có một đống rác!" em thấy bài viết nói rất đúng. Tuy là một 9x, nhưng em không thích những trang web dành cho 9X kiểu như thế, với những thông tin "lá cải", nhảm nhí và phản cảm... Đọc ba cái đó không giúp ích gì cho tuổi teen cả.
Còn là học sinh, các bạn cùng lứa không lo học hành, suốt ngày: hot boy, hot girl, ca sỹ X "lộ hàng", diễn viên Y bị té ...v..v...v... Những thông tin đó có giúp gì về kiến thức xã hội không: Còn nếu muốn giải trí thì có thể nghe nhạc, đọc báo, truyện. Còn nhiều thứ, nhiều nơi giải trí rất có ích, hấp dẫn hơn so với những trang tin tức kiểu trên.
Đăng Khoa (khoa05cvl@)
* Mọi người để ý một thứ đơn giản nhé! Những cái tin dạng như : Học sinh nghèo vượt khó , học sinh vùng sâu vùng xa vẫn chịu khó đến trường, thủ khoa hai trường đại học thì chả bao giờ thấy kênh14 đăng tải cả. Buồn lắm!
Nhún (huynh_lemai@)
Bạn Bảo Châu nói rất đúng. Tại sao nội dung bài báo chỉ nói đến "web cho giới trẻ"? Web cho người lớn nghiêm túc, đàng hoàng lắm sao?! Từ những tin tức nhăng nhít kiểu "Top những bộ ngực đẹp nhất xứ Hàn", "Vòng 3 của sao" ... cho đến những thú vui, xin lỗi phải nói là bệnh hoạn, kiểu như cùng "chiêm ngưỡng người yêu của cầu thủ này, ngôi sao nọ trong các bộ bikini nóng bỏng" ... tất cả những thứ rác rưởi đó vẫn đầy ra, nhan nhản khắp nơi, từ báo mạng cho tới báo giấy, sao không thấy ai nhắc đến?
Bắt giới trẻ học tập những điều nghiêm túc, trong khi bản thân "người lớn" lại nhắm mắt làm ngơ, hoặc hàng ngày vẫn chúi mũi vào những tin tức lá cải đó, thì cái sự kêu gọi đó mang ý nghĩa gì đây?! Tôi qua cái tuổi để được gọi là "teen" lâu rồi, cũng không thích gì những nội dung của mấy trang web như kenh14, nhưng vẫn chưa thấy mình có tư cách gì để dạy dỗ "đám trẻ" kia, khi mà nhìn xung quanh vẫn còn quá nhiều những "người lớn" không biết nhìn lại bản thân mình.
Triều Dương (trieuduong85@)
* Hiện nay, có không ít những trang web có nội dung không được trong sáng lành mạnh. Rất nhiều những trang web đưa những tin giật gân, hot girl, hot boy, ***y, hiếp dâm, v.v... để ... câu khách. Bạn đã bao giờ có cảm giác khó chịu chưa khi bật một trang web lên hình ảnh đầu tiên xuất hiện là một banner quảng cáo với hình ảnh một cô gái tront trang phục thiếu vải... và rồi hình ảnh ấy cứ lặp đi, lặp lại trên màn hình.
Theo tôi nhà nước cần phải có một chế tài phù hợp để quản lý cũng như giảm tiểu được tình trạng web bẩn như hiện nay.
Lê Việt Dương (levietduong89@
[Đăng nhập để xem liên kết. ]
__________________ Ông hỏi một nhà thơ Colombia – một đất nước đang chịu sự đe dọa của ma túy, cờ bạc, mại dâm: “Làm thế nào để những bài thơ đẹp tác động được đến bộ phận xã hội màu đen kia”. Nhà thơ Colombia trả lời: "Họ bên kia đường. Chúng ta bên này đường. Chúng ta có thể chưa làm cho phía bên kia đường sáng lên, nhưng hãy giữ cho phía bên này đừng đen tối".