Giá trị của đồng tiền

[Gem]

Giá trị của đồng tiền

Trương Đình Anh
Giám Đốc FPT Telecom




Nếu bạn có trong tay 1 triệu USD, bạn sẽ làm gì?
Tôi cùng từng suy nghĩ rất nhiều khi tự đặt cho mình câu hỏi này. Lúc chưa có tiền, tôi nghĩ mình sẽ tậu nhà to, sẽ chơi "siêu xe", sẽ ăn tiêu thỏa thích.
Tôi xuất thân trong một gia đình trí thức sống đạm bạc và vượt qua những giai đoạn vô cùng khó khăn khi Việt Nam chuyển mình từ nên kinh tế quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường. Vào những năm 80 của thế kỷ trước, lương của ông bà cụ nhà tôi, một giáo sư, một phó giáo sư không đủ tiêu trong một tuần. Năm 1988, tôi thi đỗ đại học, định mức lương thực hàng tháng được nâng từ 13 kg lên 16 kg gạo đã là một cái gì đó rất lớn.
Tôi vào đời rất sớm với hai bàn tay trắng.
Năm thứ hai đại học, tôi đã đi làm thêm - một điều rất hiếm ở thời đó vì tốt nghiệp đại học ra đã chắc gì có công ăn việc làm. Làm thêm rất vui, được nuôi ăn, được xài máy tính thỏa thích và cũng được ít đồng dằn túi.
Năm thứ ba đại học, tôi đã có một công việc part-time cố định ở ngân hàng. Những năm đầu tiên đó, tôi đã đi gần như khắp các tỉnh thành, được quen biết với rất nhiều người và tích lũy được nhiều kinh nghiệm mà không trường học nào dạy cho mình.






Tôi rời trường đại học nhưng không được nhận bằng vì "trốn học" nhiều quá. Tôi là một trong vài sinh viên hiếm hoi bị giữ bằng. Một kết cục buồn cho một sinh viên năm thứ nhất có điểm số đứng đầu trong 600 sinh viên. Một năm sau, tôi mới nhận được bằng đại học, tấm bằng màu nâu nhạt vỏ ép nhựa tái sinh với tấm hình gầy ốm của một thanh niên cao 1.72m mà chỉ nặng có 51kg. Tôi cất tấm bằng trong ngăn tủ và chưa bao giờ trình ra cho bất cứ một nhà tuyển dụng nào.
Tôi rời ngân hàng vào cuối năm 1993 và gia nhập FPT với mức lương 800,000 đồng/tháng tương đương 70 USD thời bấy giờ. Lý do "nhẩy việc" rất đơn giản, tôi cảm thấy mình không có cơ hội phát triển ở ngân hàng.
Những năm đầu tiên ở FPT, tôi luôn sống trong tình trạng lương không đủ tiêu, nhiều lần tôi có “lời đề nghị khiếm nhã” xin tăng lương, nhiều lần nhấp nhổm “lên đường” vì cảm thấy những cơ hội quá lớn trôi đi mà các lãnh đạo không chia sẻ. Tôi may mắn là nhiều lần được lãnh đạo tăng lương, rồi nghe theo nhiều đề nghị của tôi và tôi tiếp tục phục vụ FPT.
Tôi có được 100 USD đầu tiên vào năm 1984, khi mới 14 tuổi. Khi đó, tôi có thú vui sưu tầm tem, sưu tầm bao diêm, sưu tầm mô hình ôtô. Tôi từng nhịn ăn trưa cả tháng để dành tiền mua các món sưu tầm. Tôi đã đổi bộ được sưu tầm bao diêm lấy 100 USD để lấy tiền tiếp tục mua tem.
Tôi có được 100 ngàn USD đầu tiên vào năm 2001 nhưng không phải từ FPT.
Bà xã tôi thầu tổ chức một hội nghị quốc tế cho gần một ngàn nhà khoa học nước ngoài tới Việt Nam dự hội thảo trong hai tuần. Chúng tôi thuê trọn cả khu Trung tâm Hội nghị Quốc tế ICC ở Hà Nội để họp, thuê bao phần lớn số phòng ở hầu hết các khách sạn 5 sao để đón khách, tổ chức hàng chục tour du lịch.
Vụ làm ăn này thành công mỹ mãn chỉ hai tuần trước sự kiện Nước Mỹ bị tấn công bằng máy bay không tặc và hai tòa tháp World Trade Center sụp đổ. Nếu vụ khủng bố diễn ra sớm hơn vài tuần hoặc Hội thảo diễn ra muộn hơn vài tuần thì chúng tôi chắc chắn phá sản vì việc đi lại trên toàn cầu gần như tê liệt. Thật hú vía.
Tôi có được 1 triệu USD đầu tiên vào năm 2004 cũng không phải từ FPT.
Cuối năm 2001, tôi đến Phú Mỹ Hưng (PMH), Quận 7, TP HCM. Khi đó, PMH là một mảnh đất hoang vu cách biệt bởi sông nước, đầm lầy và chỉ có một con đường độc đạo duy nhất qua cây cầu Tân Thuận già nua. Tuần nào cũng có tại nạn giao thông xe container cán chết người ở chân cầu còn trạm thu phí đường thì ở sát đó luôn gây ùn tắc.
Nghe tôi tâm sự, nhiều người bạn hiểu rõ tôi cũng nghĩ rằng chúng tôi đã "điên" khi bỏ tiền vào đây.
Tôi và bà xã tiến hành "đầu tư mạo hiểm" vào PMH, bỏ ngoài tai nhiều lời can ngăn. Chúng tôi tin vào tương lai tốt đẹp của PMH, tin vào cách làm của họ và vì PMH rất gần trung tâm Sài Gòn khi những cây cầu mà PMH vẽ sẵn trên bản đồ hoàn thành.
Là những người tiên phong, chúng tôi đã cầm đầu trong hầu hết các trào lưu đầu tư ở PMH. Chúng tôi bỏ tiền vào hàng loạt biệt thự xây sẵn, đất nền, căn hộ, cửa hàng ở chân các cao ốc, rồi biệt thự Phú Gia. Chúng tôi trở thành những tình nguyện viên của PMH. Đến nay, dù đã bán đi phần nhiều các bất động sản ở PMH nhưng tuần nào cũng có người gọi điện cho bà xã tôi để hỏi mua nhà.
Nhiều bạn bè đã tin theo lời khuyên của tôi và chúng tôi đã cùng nhau tạo thành những làn sóng đầu tư ở đây. Nhiều người đã nhân được tài sản của mình lên hàng chục lần.
Chiến dịch đầu tư hay hiệu quả nhất ở Phú Mỹ Hưng được tôi gọi là "gieo hạt". Với 100 ngàn USD vào năm 2001, tôi có thể bỏ tiền vào một chục hợp đồng bất động sản, mỗi hợp đồng chỉ đặt cọc 10 - 15% - như nhà nông gieo hạt. 12 tháng sau, giá bất động sản có thể tăng gấp đôi hoặc hơn thế. Chúng tôi gặt lúa bằng cách bán lại các hợp đồng và có thể thu lợi gấp 10 - 20 lần trên số vốn bỏ ra.
Giá đất đã tăng từ 200 - 300 USD/m2 vào năm 2001 lên 6,000 - 8,000 USD/m2 vào cuối năm 2007 đã cho thấy cơ hội lớn lao ở PMH. Tôi kết thân với nhiều lãnh đạo PMH, tôi rất khâm phục tầm nhìn của họ khi quyết định xây dựng cả một khu đô thị mới hiện đại từ một mảnh đất toàn đầm lầy và lau sậy. Với một cách tiếp cận dài hơi, một quyết tâm sắt đá, họ đã tạo ra một môi trường sống có thể nói là tốt nhất Việt Nam.
PMH đã dành những quỹ đất lớn cho cây xanh, cho trường học, bệnh viện và rất nhiều tiện ích công cộng. PMH đã lôi kéo được những người thành đạt chuyển về đây sinh sống. Chính những khách hàng của PMH như tôi đã góp phần tạo nên giá trị cộng đồng nhân văn của khu đô thị mới - điều mà chưa nơi nào ở Việt Nam làm được.
Đầu tư ở PMH, đối với tôi không chỉ là một thương vụ lời lỗ đơn thuần mà là một cuộc chơi thú vị. Tôi hay nói đùa với bạn bè là đầu tư ở PMH, giống như nuôi con cá vàng, làm cho cuộc đời vui vẻ hơn và nếu may mắn, có nhiều người yêu cá vàng thì đó là một khoản đầu tư sinh lời. Khi đã đầu tư ở PMH rồi, tôi gần như khó chấp nhận đầu tư bất động sản ở đâu khác vì những chỗ đó có quá nhiều những điều mình không hài lòng.
Thành công lớn nhất của tôi là FPT.
Trong 12 năm, tôi đã thăng tiến từ một lập trình viên thành một Ủy viên HĐQT Tập đoàn FPT. Kinh nghiệm của tôi là nắm thật chặt bất cứ cơ hội nào có được và đặt vào đây tất cả tâm huyết. Ở FPT, mọi người đánh giá tôi cao nhất ở trách nhiệm đối với công việc đã nhận, ở tính sáng tạo và khả năng cảm nhận cơ hội làm ăn. Tôi tự thống kê thấy 5/6 cơ hội mà tôi cho rằng không nên tham gia đã thất bại và 8/10 cơ hội nên tham gia đã thành công.
FPT cổ phần hóa, tôi đã đầu tư toàn bộ tiền nhàn rỗi của mình vào FPT. Khi nhiều người chưa nhận ra giá trị của công ty, tôi lúc nào cũng sẵn lòng mua lại cổ phần của những ai muốn bán. Nhiều người đã bán quyền mua cổ phần với chênh lệch giá chỉ đủ mua một chiếc điện thoại Nokia. Một anh bảo vệ công ty, tin vào lời khuyên của tôi đã giữ lại cổ phần. Anh bán cổ phần khi FPT lên sàn và đủ tiền mua một căn hộ nhỏ.
Tôi đầu tư vào FPT đầy hứng thú như khi đầu tư vào PMH. Hơn PMH, ở FPT, tôi được quyền góp sức, được quyền “cày cấy”, chăm bẵm cánh đồng của mình và chờ đến ngày lúa chín. Tôi tâm niệm, khi dốc sức vào việc gì, dù việc đó có thể không thành công thì đó luôn là những quãng thời gian đáng nhớ.
Những người FPT đã đi với nhau gần 20 năm để xây dựng một FPT hùng mạnh và đã niêm yết FPT trên sàn chứng khoán. Tôi quan niệm những giá trị mà mình có được từ FPT là một quá trình tự nhiên khi đã đặt toàn bộ niềm tin và cả cuộc đời mình vào FPT.
Từ khi tay trắng đến khi có tiền, cách sống của tôi rất ít thay đổi. Khi bạn tự tay kiếm ra từng đồng tiền, bạn sẽ ít khi tiêu chúng một cách hoang phí. Tôi cũng không định dành cho các con mình một sự khởi đầu “xa xỉ”. Tôi mong muốn các con mình được học hành đầy đủ và rồi tự tìm cho mình một con đường, để gắn bó lâu dài, trung thành như tôi đã từng trải nghiệm ở FPT.
Đối với gia đình tôi, 5% những gì chúng tôi có là hoàn toàn đủ để chúng tôi sống tốt. 5% nữa có thể giúp chúng tôi sống một cách thoải mái hơn. Vậy 90% còn lại, tôi có thể làm gì để cuộc sống của mình có ích hơn, phù hợp với những gì mình tâm huyết?
Tôi rất hâm mộ nhiều doanh nhân thành đạt đã dùng phần lớn thời gian và tài sản để phục vụ xã hội, chỉ có như vậy 90% tài sản kia mới được sử dụng một cách nhân bản, hiệu quả và có ích – thay vì cứ giữ chặt chúng ở trong két sắt hay trong ngân hàng.
Tôi dự kiến trong tương lai, khi rời khỏi việc điều hành doanh nghiệp sẽ quyên phần lớn tài sản của mình vào một Quỹ và dành toàn bộ thời gian để phát triển và phục vụ cho nhiều lợi ích xã hội.