KACLƠ GAUXƠ
(1777-1855)
Tôi đã học tính trước khi học nói-Kaclơ Friđơrich Gauxơ thường nói như vậy đó .Người được mệnh danh là "ông vua toán học" này sinh tại Brau sơvây nước Đức ,trong gia đình người sửa ống nước kiêm nghề làm vườn . Hồi nhỏ cậu đã biểu hiện một khả năng kì lạ về tính nhẩm .Khi vừa học nói ông đã hành hạ những người xung quanh bằng những câu hỏi :
- Cái gì đây ? Thế còn cái này? ,,, Cầm cuốn sách trên tay, nhìn những kí hiệu và hỏi :
- Mẹ ơi ! Cái gì đây?
- Chữ đấy ?
- Để làm gì ?
- Để đọc .
- Ờ ,thế mẹ đọc đi .
Gauxơ rất ngạc nhiên: Từ những "chữ cái" lập thành "từ ",từ những "từ" thành "câu" và những câu đó có thể kể về bao nhiêu chuyện thú vị !
- Mẹ dạy con đọc đi .
- Không được đâu ,nhóc ạ !Đợi ít nữa mẹ dẫn vào trường , ở đó tha hồ mà tập đọc .
Nhưng Gauxơ không chịu đợi .Bằng cách hỏi han ,cậu học thuộc lòng những chữ cái,và chẳng cần sự giúp đỡ của người lớn,cậu học đọc.
Người ta còn kể một câu chuyện như sau:Cha Gauxơ thường nhận thầu khoán công việc để cải thiện đời sống.Ông thường thanh toán tiền nông vào chiều thứ bảy.Lần ấy khi vừa đọc xong bản thanh toán thì từ phía giường trẻ có tiếng Gauxơ :
- Cha ạ ! Cha tính sai rồi , phải thế này mới đúng ...mọi người không tin nhưng cứ kiểm tra lại thì người đúng quả là Gauxơ .
Bảy tuổi Gauxơ đến trường . Nhục hình thân thể là một "quốc sách" hồi đó .Thầy giáo Biutnhe luôn cầm trong tay một chiếc roi ngựa và chiếc roi luôn "nhảy múa" trên lưng những học sinh biếng nhác ,đôi khi nó cũng được tặng cho Gauxơ vì lúc đầu cậu không có gì phân biệt so với các trò khác .Nhưng tình hình bắt đầu khác hẳn khi trong trường dạy môn số học.Ngay từ giờ đầu tiên Gauxơ đã vượt hẳn lên trước con mắt của người thầy nghiêm khắc. Một lần thầy giáo cho tìm tổng tất cả các số nguyên từ 1 đến 100 .Khi thầy giáo vừa đọc và phân tích xong đầu bài thì đã nghe giọng Gauxơ.
- Em giải xong rồi .
Thầy giáo dạo quanh các bàn và không hề để ý đến Gauxơ,nói một cách chế nhạo :
- Kaclơ,chắc em sai rồi đấy .Không thể giải quá nhanh bài toán khó như vậy được đâu .
- Thầy tha lỗi cho em ,em giải rất đúng .
- Nào chúng ta thử xem nó đúng đến mức nào .Nhưng nếu nó sai ?- Thầy giáo đập đập chiếc roi một cách đe doạ .
Nhưng vị giáo viên hết sức ngạc nhiên khi kiểm tra thấy Gauxơ giải bài toán một cách hoàn toàn đúng đắn mà cách giải lại cực kì độc đáo .
- Kaclơ ! em nói cho cả lớp nghe về cách giải của em đi ! - Thầy giáo ôn tồn nói.
- Nếu chú ý một chút thì bài toán rất đơn giản .Em nhận thấy ở dải số này các tổng hai số của từng cặp số đứng cách đều phía đầu và phía cuối đều bằng nhau .Sử dụng tính chất đó ,em cộng từng cặp :
100+1 ,99+2,98+3 ,v v...
Mỗi tổng đều là 101 ,có 50 tổng như vậy nên kết quả sẽ là :
101 x 50 = 5050
Có thời kì Gauxơ còn mê cả triết học. Nhưng vào năm 19 tuổi ông đã quyết định trở thành nhà toán học.Khi ấy Gauxơ vừa học xong năm đầu trường đại học tổng hợp Gơttinghen ,ông đã đưa ra cách dựng đa giác đều 17 cạnh bằng thứơc kẻ và compa( phát hiện này rất quan trọng nên sau này người ta khắc trên mộ ông một đa giác đều 17 cạnh nội tiếp trong một hình tròn,theo di chúc của ông )
Gauxơ luôn chú ý cải tiến kỉ thuật tính toán và tài tính nhẩm của ông nhiều người phải phát ghen .Nhờ có nghệ thuật tính toán cao mà Gauxơ đã phát hiện ra một hành tinh mới , chỉ cần chịu khó gọt bút chì ,chuyện đó thật thú vị :
Vào đầu thế kỉ thứ 19 ,một nhà thiên văn học người Ý ,đã phát hiện ra một hành tinh với tên gọi là Xêrera .Ông quan sát được nó không lâu , sau đó nó dịch gần lại mặt trời và lẫn vào những tia sáng mặt trời .Những thí nghiệm của chính nhà thiên văn này và những nhà thiên văn khác không đạt kết quả nữa .Họ không nhìn thấy được nó ở chổ mà theo dự đoán nó phải ở.Các viễn kính đều bất lực ! Sử dụng những số liệu quan sát ban đầu, Gauxơ đã tính được quỹ đạo của hành tinh mới này ,chỉ ra vị trí nó với một độ chính xác cao .Khi các nhà thiên văn hướng ống kính vào đó ,quả thấy Xêrera .Về sau ,theo cách này ,người ta đã tìm ra được nhiều hành tinh mới khác .
Sau công trình thiên văn học kiệt xuất này Gauxơ bắt đầu được xem như một nhà toán học vĩ đại của thế giới và được tôn là " cây đại thụ của trường đại học Gơttinghen .
Gauxơ cũng là người đi tiên phong trong hình học phi Ơclit .Khó có thể chỉ ra một ngành nào của toán học lý thuyết cũng như thực hành mà ở đó lại không có những đóng góp của Gauxơ .
Gauxơ không phải chỉ là biểu hiện của một thiên tài bẩm sinh mà là sự kết hợp chặt chẽ giữa thiên tài đó với tinh thần lao động cần cù ,say mê ,liên tục
|